Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Οι δύο κανόνες του Ουμπέρτο Έκο


umberto-eco
«Θα βγει η Ντόρα». Έτσι μας λένε όλοι οι εγνωσμένοι υποστηρικτές της κας Μπακογιάννη, χωρίς να έχουν κανένα άλλο επιχείρημα υπέρ της εκλεκτής τους. «Ε, η Ντόρα θα βγει», μας λένε και οι αμέτοχοι του πολιτικού παιχνιδιού. Όταν όμως ρωτάς αυτούς τους τελευταίους, τους απλούς ψηφοφόρους και υποστηρικτές της ΝΔ, με αρκετή απορία, «γιατί λες ότι θα βγει η Ντόρα, εσύ θα την ψηφίσεις; Τη συμπαθείς; Τη θέλεις για αρχηγό», η απάντηση είναι η ίδια, σταθερή: «Όχι βέβαια. Αλλά θα βγει».
Για ποιον λόγο δημιουργείται αυτή η πεποίθηση; Για ποιον λόγο απαντούν οι περισσότεροι, υποστηρικτές και μη, ότι «θα βγει η Ντόρα»; Πρόκειται για κλασική έκφανση της μεθόδευσης των μηχανισμών.
Ο Ουμπέρτο Έκο μας εξήγησε το μηχανισμό δημιουργίας τέτοιου είδους πεποιθήσεων στο «Εκκρεμές του Φουκώ». Όταν στήνεται μια συνωμοσία, οι συνωμοτούντες προσπαθούν να σε πείσουν, είτε ότι η συνωμοσία δεν υπάρχει, είτε ότι είναι πανίσχυρη και ανίκητη. Η αλήθεια είναι βέβαια, για τις συνομωσίες, κάπου στη μέση: Η συνωμοσία υπάρχει μεν, αλλά δεν είναι πανίσχυρη. Πρέπει όμως να την προσέξεις.
 Στην περίπτωση της κυρίας Μπακογιάννη, δεν υπάρχει ίσως «συνωμοσία», υπάρχουν όμως μηχανισμοί. Μηχανισμοί που επιδιώκουν να εκλέξουν στην ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης την αντιδημοφιλή κυρία Μπακογιάννη, παρά τη συντριπτική, σε επίπεδο «βάσης», βούληση των οπαδών και των φίλων του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Μετά το κάζο που οι ίδιοι μηχανισμοί έπαθαν στην περίπτωση του Ευ. Βενιζέλου, όπου ήταν ακριβώς η παρέμβασή τους και η εξόφθαλμη εύνοιά τους που έβλαψε τη σχεδόν βέβαιη, αρχικώς, εκλογή του κ. Βενιζέλου, συνειδητοποίησαν τον πρώτο κανόνα του Ουμπέρτο Έκο: Η «συνωμοσία» δεν πρέπει να φαίνεται ότι υπάρχει. Αν φανεί ότι υπάρχει, απωθεί τους ανθρώπους.
Η περίπτωση της κας Μπακογιάννη-Μητσοτάκη, μιας πολιτικού που τόσο ατομικά, όσο και λόγω πολιτικής και φυσικής καταγωγής, είναι αντιπαθής στο πολιτικό κοινό, είναι κλασική περίπτωση εφαρμογής του πρώτου κανόνα του Έκο: Δεν πρέπει να φανεί ότι την ευνοούν οι μηχανισμοί. Πρέπει το «η Ντόρα θα βγει», η δημιουργία κλίματος, να διαχυθεί στην κοινωνία «αυθόρμητα», χωρίς τις κραυγές που τόσο έβλαψαν τον πολύ πιο συμπαθή Ευ. Βενιζέλο. Μπήκε λοιπόν σε λειτουργία ο πολυπληθής και καλοταϊσμένος μηχανισμός του Μητσοτακαίικου. Και το κλίμα σιγά-σιγά φτιάχνεται.
Οι άνθρωποι της κυρίας Μπακογιάννη έχουν κατανοήσει όμως καλά και το δεύτερο κανόνα του Ουμπέρτο Έκο: Φροντίζουν να δείχνουν τους μηχανισμούς δήθεν ανίκητους. «Θα βγει η Ντόρα». «Όσο και να χτυπιέστε, θα βγει η Ντόρα», μας λένε και μας ξαναλένε. Και όταν τους ρωτάμε «μα πώς θα βγει η Ντόρα, αφού δεν τη θέλουμε;», οι απαντήσεις είναι προπηλακισμός, απαξίωση, μέχρι και ύβρεις. «Θα βγει η Ντόρα». «Θα κάνει περίπατο», μας είπε ο παλιός φίλος της Οικογένειας, ο κ. Καρατζαφέρης.
Για να βγει η Ντόρα, όμως, πρέπει να την ψηφίσουμε. Η δύναμη λοιπόν είναι στα δικά μας χέρια. Δεν είναι στα χέρια των μηχανισμών. Το γνωρίζει αυτό καλά η κυρία Μπακογιάννη και γι αυτό αντιτασσόταν εξ αρχής στην εκλογή από τη βάση. Τη δέχτηκε τώρα, ελπίζοντας να μπορέσει και αυτήν να την ελέγξει μέσα από τη δημιουργία κλίματος του τύπου «η Ντόρα είναι μονόδρομος». Σίγουρα είναι. Αλλά προς την άλλη κατεύθυνση από αυτήν που μας υποβάλλουν.
antinews.gr