Πριν δύο μήνες, ο γερμανός συγγραφέας και ποιητής Günter Grass, με το ποίημα του «Was gesagt werden muss/Τι πρέπει να ειπωθεί» τάραξε τα νερά της Γερμανίας. Εναντίον του ασκήθηκε δριμύτατη κριτική. Κατηγορήθηκε για αντισημιτισμό και το κράτος του Ισραήλ τον ανακήρυξε «ανεπιθύμητο πρόσωπο». Ο 85χρονος νομπελίστας, μπορεί να διαγράφηκε από το PEN-Center (Poets, Essayists, Novelists) για το πολιτικό του ποίημα, όμως έστειλε ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση: «Θα σταματήσω να σωπαίνω».
Πράγματι, πριν λίγες μέρες ο Günter Grass ανάγνωσε ο ίδιος σε εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού Bremen το τελευταίο του ποίημα «Europas Schande/Η Ντροπή της Ευρώπης» γύρω από την Ελλάδακαι τη στάση που τηρεί απέναντί της η Ευρώπη. Το ποίημα δημοσιεύτηκε χθες στις σελίδες της Suddeutsche Zeitung και έγινε αιτία έναρξης ενός νέου κύκλου συζητήσεων. Ο πολιτικός συγγραφέας αρνήθηκε να σχολιάσει τις 24 σειρές του ποιήματός του, με το οποίο στηρίζει τη χώρα μας. «Αρνούμαι να το συμπληρώσω. Ότι είχα να πω, βρίσκεται μέσα στο ποίημα μου», δήλωσε στο περιοδικό Focus.
Η Ευρώπη, γράφει ο Grass, βάζει την Ελλάδα «την χώρα στην οποία οφείλει το πνεύμα της», στο «ικρίωμα και την καταδικάζει σε φτώχεια».
«Από τη χώρα που σου έδωσε το λίνκο, και βρίσκεται κοντά στο χάος, μένεις μακριά» λέει ο Grass απευθυνόμενος στην Ευρώπη. «Με το ζόρι γίνεται ανεκτή η χώρα, της οποίας οι συνταγματάρχες κάποτε έβρισκαν ανοχή ως σύμμαχοι» γράφει παρακάτω.
«"Πιες, επιτέλους, πιες!" αλλά ο Σωκράτης σου δίνει επιστρέφει με οργή γεμάτο το ποτήρι» γράφει το ποίημα, λέγοντας πως «για εσένα η Αντιγόνη φοράει μαύρα και πενθεί ο λαός, που σε φιλοξένησε». Και το ποίημα του Grass κλείνει με την προφητεία πως η Ευρώπη «θα μαραζώσει χωρίς πνεύμα» με την απουσία της Ελλάδας.
Ολόκληρο το ποίημα του Günter Grass «Η Ντροπή της Ευρώπης-Europas Schande»
Dem Chaos nah, weil dem Markt nicht gerecht, bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.
Είσαι πολύ κοντά στο χάος, γιατί δε συμμορφώθηκες πλήρως στην αγορά κι απομακρύνεσαι απ’ τη χώρα, που ήτανε κάποτε λίκνο για σένα.
Was mit der Seele gesucht, gefunden Dir galt, wird abgetan nun, unter Schrottwert taxiert.
Ό,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει τώρα σαν κάτι περιττό αποβάλλεις και το πετάς μες στα σκουπίδια.
Als Schuldner nackt an den Pranger gestellt, leidet ein Land, dem Dank zu schulden Dir Redensart war.
Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη.
Zur Armut verurteiltes Land, dessen Reichtum gepflegt Museen schmückt: von Dir gehütete Beute.
Στη φτώχια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του τώρα στολίζει τα μουσεία: λάφυρα που έχεις τη φροντίδα Εσύ.
Die mit der Waffen Gewalt das inselgesegnete Land heimgesucht, trugen zur Uniform Hölderlin im Tornister.
Κείνοι που χίμηξαν με την ορμή των όπλων στη χώρα την ευλογημένη με νησιά στολή φορούσαν και κρατούσαν τον Χέλντερλιν μες στο γυλιό τους.
Kaum noch geduldetes Land, dessen Obristen von Dir einst als Bündnispartner geduldet wurden.
Καμιά ανοχή πλέον δε δείχνεις στη χώρα που οι συνταγματάρχες υπήρξαν σύμμαχοι ανεκτικοί.
Rechtloses Land, dem der Rechthaber Macht den Gürtel enger und enger schnallt.
Χώρα που ζει δίχως το δίκιο, μα με εξουσία που επιμένει πως έχοντας αυτή το δίκιο ολοένα σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι.
Dir trotzend trägt Antigone Schwarz und landesweit kleidet Trauer das Volk, dessen Gast Du gewesen.
Σε πείσμα σου η Αντιγόνη μαυροφορεί - σ’ όλη τη χώρα πενθοφορεί και ο λαός της που κάποτε σ’ είχε φιλοξενήσει.
Außer Landes jedoch hat dem Krösus verwandtes Gefolge alles, was gülden glänzt gehortet in Deinen Tresoren.
Μα οι ακόλουθοι του Κροίσου έχουν στοιβάξει έξω απ’ τη χώρα, στα θησαυροφυλάκιά σου, ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει.
Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure, doch zornig gibt Sokrates Dir den Becher randvoll zurück.
Πιες, επιτέλους, πιες κραυγάζουν επίτροποι σαν μαζορέττες μα ο Σωκράτης σού επιστρέφει γεμάτο πίσω το ποτήρι.
Verfluchen im Chor, was eigen Dir ist, werden die Götter, deren Olymp zu enteignen Dein Wille verlangt.
Σύσσωμοι, ό,τι σου ανήκει, βαριά θα ρίξουν την κατάρα θεοί, αφού η θέλησή σου ζητά ξεπούλημα του Ολύμπου.
Geistlos verkümmern wirst Du ohne das Land, dessen Geist Dich, Europa, erdachte.
Χωρίς του πνεύματος τροφή, τότε κι εσύ θα καταρρεύσεις δίχως τη χώρα που ο νους της, Ευρώπη, εσένα έχει πλάσει.
Ο Günter Grass είναι ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Γερμανούς συγγραφείς ο οποίος βραβεύτηκε το 1999 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο, έγραψε θεατρικά έργα και ασχολήθηκε με την ποίηση. Συγχρόνως είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή της Γερμανίας.
Για πάνω από μισό αιώνα αποτελεί ένα είδος «ηθικής συνείδησης» της Γερμανίας, καθώς με το σύνολο του λογοτεχνικού του έργου και τις δημόσιες παρεμβάσεις του προσπάθησε να εμποδίσει τον εφησυχασμό των συμπατριωτών του, που μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήθελαν να κλείσουν τους λογαριασμούς τους με το παρελθόν, ξεχνώντας τα ναζιστικά εγκλήματα.
Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με το μυθιστόρημα του Το τενεκεδένιο ταμπούρλο που εκδόθηκε το 1959 και έγινε ταινία είκοσι χρόνια αργότερα. Ακολούθησαν το 1961 το Γάτα και Ποντίκι και το 1963 το Σκυλίσια μέρα που μαζί με το Τενεκεδένιο ταμπούρλο αποτελούν την Τριλογία του Ντάντσιχ. Άλλα γνωστά του έργα ,που μεταφράστηκαν και στα ελληνικά,όπως και η Τριλογία του Ντάντσιχ, είναι: Η πρόβα της εξέγερσης των πληβείων (1966), Ο Μπουτ το ψάρι (1977), Δυσοίωνα κοάσματα (1992), Γράφοντας μετά το Άουσβιτς (1993), Ένα ευρύ πεδίο (1995), Ο αιώνας μου (1999) και Σαν τον κάβουρα (2002).
Εθελοντική Ομάδα Δράσης Ν. Πιερίας (ΕΟΔνΠ)
Φλέμινγκ 19, Κατερίνη 601 00
Τηλ. 23510 31906 / Φαξ 23510 34 174
info@otoposmou.gr - www.otoposmou.gr
