ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ-Απάντηση ΥΠΕΞ κας Ντ. Μπακογιάννη σε επίκαιρη ερώτηση του Προέδρου του Λ.Α.Ο.Σ. κ. Γ. Καρατζαφέρη για ομολογία Αττίλα Ολγκάτς
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Υπηρεσία Ενημέρωσης και
Δημόσιας Διπλωματίας
Αθήνα, 30 Ιανουαρίου 2009
Σημεία πρωτολογίας
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το θέμα των αγνοουμένων στην Κύπρο αποτελεί ανθρωπιστικό θέμα υψίστης σημασίας.
Η Κυβέρνηση το χειρίζεται με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία.
Το ζήτημα αφορά άμεσα την Ελλάδα αφού υπάρχουν ελληνικές οικογένειες που εξακολουθούν να ζουν, εδώ και 34 ολόκληρα χρόνια, με την αγωνία της τύχης των δικών τους ανθρώπων.
Για τη δημόσια ομολογία - μαρτυρία Ολγκάτς θα ήθελα να εκφράσω και πάλι τον αποτροπιασμό μου.
Η εκτέλεση αιχμαλώτου πολέμου αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της Τρίτης Σύμβασης της Γενεύης του 1949 περί μεταχειρίσεως αιχμαλώτων πολέμου.
Η Τουρκία υπέχει διεθνή ευθύνη ως κράτος για τις ενέργειες των τουρκικών στρατευμάτων κατά την εισβολή στην Κύπρο, ανεξάρτητα από την ατομική ευθύνη που βαρύνει το συγκεκριμένο Τούρκο υπήκοο και τους ανωτέρους του.
Η εκ των υστέρων ανασκευή της ομολογίας δεν αναιρεί την ουσία του προβλήματος που είναι η θεμελιώδης ευθύνη της Τουρκίας να διεξάγει ουσιαστική έρευνα για την τύχη των Ελληνοκυπρίων και Ελλήνων αγνοουμένων του 1974.
Δεν μεταβάλλει, δεν αναιρεί την ευθύνη της Τουρκίας να εξαντλήσει κάθε νόμιμο τρόπο για την σε βάθος διερεύνηση αυτής της υπόθεσης.
Επιπλέον επικαιροποιεί με τον πιο δραματικό τρόπο την υποχρέωση της Τουρκίας να συμμορφωθεί πλήρως με την απόφαση που έλαβε το 2001 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επί της 4ης Διακρατικής Προσφυγής της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Θυμίζω ότι το Δικαστήριο αυτό αναγνώρισε ότι η Τουρκία φέρει πλήρη ευθύνη για παραβίαση διατάξεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την κάλεσε να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων κατά την εισβολή του 1974 και την πλήρη ενημέρωση των οικογενειών τους.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Λίγες μέρες μετά την γνωστοποίηση της συγκλονιστικής μαρτυρίας-ομολογίας Ολγκάτς, συζήτησα το θέμα αυτό με τον Υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Κυπριανού, σε συνάντησή μας στις Βρυξέλλες.
Συμφωνήσαμε ότι απαιτούνται καλά μελετημένες και μεθοδικές ενέργειες.
Αυτό που έχει σημασία είναι η αποτελεσματικότητά τους και όχι η δημιουργία πρόσκαιρων εντυπώσεων.
Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Η μαρτυρία - ομολογία του Ολγκατς δεν είναι μόνο συγκλονιστική ως προς την ωμότητα της σηκώνει το πέπλο σιωπής με το οποίο η επίσημη Τουρκία έχει επιχειρήσει να σκεπάσει επί 35 σχεδόν χρόνια πράξεις κατάφορης καταπάτησης του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου, που συνόδευσαν, σημάδευσαν και στιγμάτισαν την παράνομη κατοχή στην Κύπρο.
Είναι ένα νέο στοιχείο το οποίο η Ελλάδα θα αξιοποιήσει με συγκεκριμένο σχέδιο.
Η μέχρι τώρα ανάλυση συμπίπτει με αυτήν της Κυπριακής Κυβέρνησης ότι θα πρέπει ν’ αξιοποιηθεί η 4η Διακρατική Προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που, όπως ανέφερα, έχει ήδη ασχοληθεί με το θέμα των αγνοουμένων και έχει εκδώσει καταδικαστική απόφαση για την Τουρκία.
Το θέμα της συμμόρφωσης της γείτονος με την καταδικαστική αυτή απόφαση, ελέγχεται ήδη από το 2001 από το Συμβούλιο της Ευρώπης και συγκεκριμένα την Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων.
Η ομολογία του Τούρκου ηθοποιού θα πρέπει να προβληθεί και να αξιολογηθεί ως νέο στοιχείο σε όλες του τις διαστάσεις από την Επιτροπή αυτή του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Σε συνεννόηση με την Κυπριακή Δημοκρατία θα προβούμε σε όλες τις σχετικές ενέργειες. Πέραν αυτών, θέλω να ενημερώσω την Εθνική Αντιπροσωπεία ότι θα θέσουμε το θέμα της ομολογίας Ολγκάτς και στο πλαίσιο του ΟΗΕ και συγκεκριμένα στην 3η Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης.
Στην επιτροπή αυτή η Ελλάδα εγείρει κάθε χρόνο το θέμα της καταπάτησης
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο.
Το ίδιο θα κάνουμε και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στη Γενεύη.
Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπενθυμίζω ότι το θέμα της τύχης των αγνοουμένων αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας ως θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ως τέτοιο, αξιολογείται συνεχώς και τα σχετικά πορίσματα περιλαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ετήσιες Εκθέσεις Προόδου για την Τουρκία.
Επομένως, η ομολογία Ολγκάτς θα τεθεί και σε αυτό το πλαίσιο.
Η ευαισθησία που επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτυπώθηκε ήδη, στον χαρακτηρισμό που έκανε για τις δηλώσεις Ολγκάτς, ο αρμόδιος για την Διεύρυνση, Επίτροπος.
Ο κ. Όλι Ρεν αναφέρθηκε σε «τραγική ιστορία ντροπής που παραβιάζει την Συνθήκη της Γενεύης».
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Θέλω πάλι να υπογραμμίσω ότι βεβιασμένες κινήσεις, κινήσεις εντυπωσιασμού
και όχι ουσίας θα μπορούσαν να μας απομακρύνουν από τον στόχο της εξακρίβωσης της αλήθειας στη συγκεκριμένη περίπτωση καθώς και της διαλεύκανσης του ζητήματος των αγνοουμένων.
Από την μέχρι τώρα διερεύνηση του θέματος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών η υπόθεση Ολγκάτς δεν φαίνεται ότι πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις για παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Το ίδιο εκτιμάται και ως προς την παραπομπή του συγκεκριμένου Τούρκου υπηκόου και των ανωτέρων του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, καθώς αυτό δεν έχει δικαιοδοσία για εγκλήματα που τελέσθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του καταστατικού του, τον Ιούλιο του 2002.
Ας αφήσουμε λοιπόν κατά μέρος τις επιπολαιότητες που μπορούν να κάνουν κακό και όχι καλό.
Γνωρίζω καλά τη μεγάλη ευαισθησία του συνόλου των μελών της Εθνικής Αντιπροσωπείας και των Ελλήνων Ευρωβουλευτών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ακόμα περισσότερο στο θέμα της Κυπριακής τραγωδίας.
Συμμερίζομαι και στηρίζω την πρόθεση όλων εκείνων που συμμετέχουν στις Κοινοβουλευτικές Συνελεύσεις και τα Κοινοβουλευτικά Όργανα των διαφόρων Διεθνών Οργανισμών, να εγείρουν και σε αυτά τα fora το ζήτημα που επαναφέρει στο προσκήνιο, με τρόπο δραματικό μάλιστα, η ομολογία του Αττίλα Ολγκάτς.
Το Υπουργείο Εξωτερικών θα είναι αρωγός στις προσπάθειες τους.
Εμείς - η Κυβέρνηση - πράττουμε και θα συνεχίσουμε να πράττουμε ό,τι είναι δυνατόν για να χυθεί άπλετο φως σε αυτό το υψίστης προτεραιότητας ανθρωπιστικό θέμα και να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Οι οικογένειες, οι συγγενείς και οι φίλοι των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής δικαιούνται να γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβη στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Δικαιούνται να αναμένουν την απόδοση δικαιοσύνης.
Είμαστε στο πλευρό τους.
Σημεία δευτερολογίας
Κυρίες και Κύριοι,
Η Κυβέρνηση μιλά πάντα με υπευθυνότητα και σοβαρότητα.
Δεν θα επαναλάβω τα όσα αναλυτικά ανέφερα ήδη στην πρωτολογία μου.
Ήμουν σαφής. Ήμουν ξεκάθαρη.
Η Ελλάδα, σε σταθερή συνεργασία και συντονισμό με την Κυπριακή Δημοκρατία, εγείρει συστηματικά το θέμα των αγνοουμένων στα αρμόδια διεθνή και περιφερειακά όργανα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην ομολογία Ολγκάτς υπήρξε άμεση και κρυστάλλινη τοποθέτηση του Υπουργείου των Εξωτερικών.
Ξεκίνησε αμέσως η ενδελεχής μελέτη και αξιολόγηση των λεγομένων του.
Υπήρξε συνάντησή μου με τον Κύπριο Υπουργό των Εξωτερικών.
Χθες και σήμερα ενημέρωσα την Εθνική Αντιπροσωπεία για τις πρώτες σκέψεις και προθέσεις μας.
Η Κυβέρνησή μας χειρίζεται το θέμα με την εξαιρετική προσοχή που του αναλογεί. Με την αποφασιστικότητα που επιβάλλει η αμετάκλητη βούλησή μας να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση αυτή.
Και να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Φροντίδα και μέλημά μας είναι, πάνω απ’ όλα, η εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής.
Είναι καθήκον μας.
Σημειώνω ότι το 2004 άρχισε να επαναλειτουργεί η δικοινοτική Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (Δ.Ε.Α.) που συστάθηκε το1981 υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και την οποία η Ελλάδα ενισχύει οικονομικά.
Λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών, η Δ.Ε.Α. έχει λειτουργήσει αποδοτικά μέχρι τώρα και έχει να παρουσιάσει πρόοδο στο αντικείμενο των εργασιών της.
Μέχρι τώρα έχουν ταυτοποιηθεί και παραδοθεί στις οικογένειες τους οι σοροί 110 αγνοουμένων.
Ασφαλώς οι διαδικασίες αυτές δεν αρκούν για την επίλυση του θέματος, αποτελούν όμως ουσιαστική πρόοδο έναντι της προ δεκαετίας κατάστασης.
Το κύριο μέλημα μας πρέπει να είναι το πως θα διασφαλίσουμε τη συνέχιση της ομαλής και αποτελεσματικής λειτουργίας της.
Το οφείλουμε στις οικογένειες, στους συγγενείς και τους φίλους τους.
Τιμάμε τον αγώνα που δίνει όλα αυτά τα χρόνια η Πανελλήνια Επιτροπή Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Κυπριακής Τραγωδίας 1974. Την υποστηρίζουμε και ενισχύουμε στον αγώνα της για τη διεθνή προβολή του προβλήματος, σε συνεργασία με την αντίστοιχη Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αγνοουμένων.
Σύντομα μάλιστα θα προσκαλέσω και πάλι το Προεδρείο τους στο Υπουργείο Εξωτερικών, για να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας.
Τελειώνοντας, μία μόνον γενική παρατήρηση.
Η κριτική στην αίθουσα αυτή απαιτεί αίσθηση μέτρου και ευθύνης. Ειδικά όταν το διακύβευμα είναι η προάσπιση των συμφερόντων της χώρας.
Κάντε μας λοιπόν κριτική. Κάντε όμως υπεύθυνη, σοβαρή και όχι επιφανειακή, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο κριτική.
Εμείς δεν παίζουμε με την εξωτερική πολιτική και τα συμφέροντα της χώρας.
