ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ « Η ΑΛΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΒΟΥΛΕΥΤΗ Ν.ΞΑΝΘΗΣ
κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ
ΜΕ ΤΙΤΛΟ « Η ΑΛΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»
ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΙΕΡΙΑΣ

(24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010)

Ο Μίμης Ανδρουλάκης στο εξαιρετικό και διδακτικό για τους πάσης φύσεως Προέδρους, πολιτικούς και όχι μόνο βιβλίο του με τίτλο « Ε, Πρόεδρε» , αναφέρει ότι «ένα βιβλίο πρέπει να είναι φτωχότερο από τη ζωντανή πραγματικότητα. Δεν είναι φωτογραφία. Μοιάζει πιο πολύ με το χάρτη. Όσο ο χάρτης περνά σε λεπτομέρειες, τόσο πιο δύσχρηστος γίνεται».
Προσπάθησα, λοιπόν στο βιβλίο μου που αναμφίβολα είναι πιο φτωχό από την ζωντανή πραγματικότητα, αφού προσπαθεί να απεικονίσει τον αγώνα ζωής που δίνουν οι άνθρωποι της υπαίθρου, να περιγράψω ένα σημαντικό κεφάλαιο της δράσης μας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Προσπάθησα να χαράξω, όπως ο Μίμης αναφέρει ένα χάρτη, χωρίς πολλές λεπτομέρειες που να δείχνει με απλό, λιτό και απόλυτα κατανοητό τρόπο το πώς ξεκίνησε αυτή η δημιουργική προσπάθεια της στήριξης των ξεχασμένων καλλιεργειών της χώρας μας ( φασόλια από τις Πρέσπες, μαστίχα Χίου, κεράσια Ολύμπου, αβοκάντο Κρήτης, σπαράγγια Καβάλας, Ξάνθης, Πέλλας, Έβρου, ρόδια Θράκης και Κιλκίς, αμπελώνες Αμυνταίου κ.α.) και παράλληλα να δίνει το στίγμα μιας νέας πολιτικής στον Αγροτικό Τομέα.
Μιας πολιτικής, που αποκρούει με επιχειρήματα όλα όσα ακούγονται κυρίως από μη γνώστες των αγροτικών μας θεμάτων, ότι η αγροτική ανάπτυξη στη χώρα μας είναι αδιέξοδος δρόμος και αποδεικνύει ότι αυτό το Κράτος που καταταλαιπωρεί πολλές φορές τους Έλληνες πολίτες μπορεί εφόσον αναπτύξει στρατηγικές, εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση, όραμα και όρεξη για δουλειά και εφόσον αξιοποιήσει τα εργαλεία που διαθέτει σωστά να δημιουργήσει προοπτική και μέλλον, ακόμη, και σε δύσκολους τομείς όπως είναι ο αγροτικός τομέας.
Στο βιβλίο μου αυτό που αναφέρεται στην άλλη γεωργία και στο πως αυτή επιδρά θετικά στο περιβάλλον, πρωταγωνιστές είναι οι παραγωγοί όχι των παραδοσιακών μας προϊόντων ( βαμβάκι, καπνός, δημητριακά, λάδι) που ήταν και οι αποκλειστικοί συνομιλητές για πολλά χρόνια του Υπουργείου Γεωργίας, αλλά κάποιοι άλλοι αγρότες, κυρίως νέοι άνθρωποι, που τόλμησαν να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό δρόμο στην αγροτική τους δραστηριότητα, τον δύσκολο δρόμο της "άλλης γεωργίας", τον δύσκολο δρόμο της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητας - χωρίς στις περισσότερες περιπτώσεις να έχουν τη στήριξη των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.
Είναι σημαντικό ότι οι αγρότες της άλλης γεωργίας δραστηριοποιούνται σε ορεινές, νησιωτικές, παραμεθόριες και όχι μόνο περιοχές και ότι αυτή η ενασχόληση τους είναι που τους κρατάει δεμένους με τη γη που γεννήθηκαν, ενδυναμώνοντας τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό των περιοχών αυτών.
Οι περισσότεροι από αυτούς πέρασαν τα προηγούμενα χρόνια, για πρώτη φορά, την πόρτα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ένιωσαν την αναγνώριση στην προσπάθεια που καταβάλλουν για την επιβίωση τους.
Πιστέψτε με, το σημαντικό γι΄ αυτούς δε ήταν η οικονομική στήριξη, αλλά η ψυχολογική τόνωση που έλαβαν, το γεγονός ότι η επίσημη Πολιτεία αναγνώρισε το ρόλο τους, ότι ήταν δίπλα τους, ότι τους βοήθησε να συνειδητοποιήσουν πως κινούνται στο σωστό δρόμο, ότι οι κόποι τους δεν πάνε χαμένοι, ότι οι θυσίες τους βρίσκουν δικαίωση.
Όταν εμείς πήγαμε δίπλα τους, όταν εμείς επισκεφτήκαμε τις περιοχές τους άρχισαν να καταλαβαίνουν την υποστήριξη αυτή.
Για πέντε χρόνια τα περισσότερα Σαββατοκύριακα η Πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ήταν στην Ελληνική Ύπαιθρο. Βρεθήκαμε από τον Έβρο έως τα πιο μικρά και απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου, για να τους δείξουμε ότι δεν είναι μόνοι, ότι η Πολιτεία είναι δίπλα τους, να τους ακούσουμε, να ζήσουμε από κοντά τις δυσκολίες τους και να προσπαθήσουμε με τον καλύτερο τρόπο να επιλύσουμε τα προβλήματα τους.
Αυτή λοιπόν, την "άλλη γεωργία", την ξεχασμένη, που από το παρασκήνιο ήρθε στο προσκήνιο μέσα από μία καλή συνεργασία που είχαμε με τους αγρότες των καλλιεργειών αυτών, παρουσιάζω στο βιβλίο μου περιγράφοντας κάποιες χαρακτηριστικές της περιπτώσεις.

Ας με συγχωρήσουν αυτοί που - παρότι καταβάλλουν ουσιαστικές προσπάθειες στην κατεύθυνση αυτή - δεν τους αναφέρω.
Η επιλογή έγινε με κριτήριο όχι μόνο την αγροτική και εμπορική δραστηριότητα των συλλογικών τους δράσεων, αλλά και τον αποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητες αυτές συνδυάζονται με την προστασία του περιβάλλοντος.
Η προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με την αγροτική δραστηριότητα είναι ένα σημαντικό θέμα και σίγουρα αποτελεί το ζητούμενο στη σύγχρονη γεωργία, στη γεωργία του αύριο.
Το θέμα αυτό βρίσκει εφαρμογή στις καλλιέργειες της "άλλης γεωργίας", εκεί όπου συναντάμε παραγωγή προϊόντων με βιολογικές μεθόδους, με μεθόδους ολοκληρωμένης διαχείρισης, με ταυτοποίηση της ονομασίας προέλευσης και της γεωγραφικής ένδειξης σε πολλές περιπτώσεις, με μία πιο ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων.
Είναι σημαντικό πως σε πολλές περιπτώσεις βλέπουμε ότι οι καλλιέργειες της "άλλης γεωργίας" συμβάλουν ουσιαστικά στην προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων, στην αποτροπή της διάβρωσης των εδαφών, της απερήμωσης και της ερημοποίησης και γενικότερα η « άλλη γεωργία» διαθέτει και διασφαλίζει όλα τα απαραίτητα συστατικά που οδηγούν στην αειφορική ανάπτυξη.



Για να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα γιατί συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου ένα ολόκληρο κεφάλαιο για το Νομό Πιερίας η απάντηση είναι η εξής:
1) Διότι είναι μια από τις πιο όμορφες περιοχές της χώρας μας που σε γοητεύει αμέσως όταν την επισκεφθείς κυρίως όμως διότι έχει τους πιο ζεστούς, καταδεκτικούς και φιλικούς ανθρώπους με τους οποίους έχω αναπτύξει μια πολύ ζεστή και φιλική σχέση. Έχω πολλούς φίλους στο Νομό Πιερίας και είμαι υπερήφανος για τους Πιερείς φίλους μου .
2) Διότι εδώ στην Πιερία βρήκαμε πρόσφορο έδαφος , όταν ήμουν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , να πραγματοποιήσουμε ουσιαστικές παρεμβάσεις (είτε πρόκειται σε θέματα επενδύσεων, είτε αποζημιώσεων, είτε αναβάθμισης της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων ) στην στήριξη του αγροτικού τομέα της περιοχής.
3) Διότι οι αγρότες της Πιερίας είναι άνθρωποι που μπορούν να αφομοιώσουν εύκολα και να κατανοήσουν τις νέες τάσεις στον αγροτικό τομέα
4) Διότι η Πιερία αποτελεί Νομό πιλότο στην ανάπτυξη της « άλλης γεωργίας» σε συλλογική βάση με σεβασμό στο περιβάλλον.

Αυτοί οι λόγοι πιστεύω ότι ήταν υπέρ αρκετοί για να αναφερθώ στην περιοχή σας και πιστέψτε με θεωρώ ότι έπρεπε να καλύψω πολύ μεγαλύτερο χώρο στο βιβλίο μου μιλώντας για το Νομό Πιερίας.



Και για να απαντήσω στο ερώτημα γιατί έγραψα το βιβλίο « Η άλλη γεωργία και το Περιβάλλον» ανατρέχω στον επίλογο του όπου αναφέρω τα εξής:
Στη ζωή πολλές φορές διαπιστώνουμε με λύπη πως ό,τι με προσπάθεια, κόπο, χρόνο και θυσίες οικοδομείται μπορεί σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς μεγάλη προσπάθεια να γκρεμιστεί. Στην πολιτική αυτό αποτελεί κανόνα. Η κάθε νέα πολιτική ηγεσία, ακόμα και του ίδιου κόμματος, αντί να πάρει τη σκυτάλη κάθε δημιουργικού εγχειρήματος που έχει γίνει από την προηγούμενη και να το βελτιώσει, φροντίζει με την ανάληψη των καθηκόντων της να τα σβήσει όλα μονοκονδυλιά. Αρκετές φορές, δε, συνηθίζεται αυτοί που πραγματικά δούλεψαν να λοιδορούνται, διότι εάν πληγούν επικοινωνιακά, η συκοφαντία μένει, απαξιώνεται το έργο τους και έτσι ό,τι γίνεται πλέον στον τόπο μας έχει αφετηρία την ημερομηνία που «γυρίσαμε σελίδα» και ξεκινήσαμε πανηγυρικά τη «νέα πορεία». Με τον τρόπο αυτό βέβαια οδηγούμαστε σε ένα φαύλο κύκλο χαμένων ευκαιριών. Συνηθίζουμε να αντιμετωπίζουμε τα πάντα με μια πρόσκαιρη διαχειριστική και ευκαιριακή λογική. Διαχρονικές «γέφυρες», ακόμα και στα σωστά, δυστυχώς δε στήνονται και, το κυριότερο, δε χαράσσονται μακροχρόνιες στρατηγικές που να δημιουργούν προοπτική και ελπίδα.
Γνωρίζοντας λοιπόν από πρώτο χέρι όλα αυτά και αγωνιώντας για την τύχη μιας από τις σημαντικότερες προσπάθειες που έγιναν στα πέντε χρόνια που είχα την τιμή να είμαι υφυπουργός και υπουργός σε ένα από τα πιο νευραλγικά για την επιβίωση της ελληνικής υπαίθρου υπουργεία της χώρας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της προσπάθειας για την ανάδειξη και στήριξη της «άλλης γεωργίας» με σεβασμό στο περιβάλλον, αποφάσισα να γράψω το βιβλίο αυτό.
Προκειμένου να περιγράψω την «άλλη γεωργία» και να καταδείξω τη σπουδαιότητά της ως μιας κατεξοχήν εναλλακτικής αγροτικής δραστηριότητας. Κυρίως, όμως, για να μην έχει το άλλοθι της άγνοιας οποιοσδήποτε θελήσει είτε να μην τη στηρίξει είτε να την αφήσει να πορεύεται μόνη και αβοήθητη.
Πέραν αυτών όμως επειδή γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι στα Υπουργεία με τις συχνές εναλλαγές Υπουργών ουσιαστικά μόνον βραχυπρόθεσμη διαχείριση γίνεται και η κριτική που συνήθως ασκείται είναι εάν αυτή είναι καλή ή κακή, αποφασίσαμε με εξαίρετους συνεργάτες από την Πανεπιστημιακή Κοινότητα, με στελέχη του Δημοσίου αλλά και φίλους συνεταιριστές να δημιουργήσουμε έναν όμιλο, όχι προβληματισμού, αλλά δράσης στη χάραξη στρατηγικών για την μακρόχρονη αγροτική ανάπτυξη και το περιβάλλον. Να χαράξουμε ρεαλιστικά σχέδια για τις προοπτικές και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας, κτηνοτροφίας, αλιείας, υδατοκαλλιεργειών και δασών, έτσι ώστε η προσπάθεια αυτή να βοηθά την κάθε πολιτική ηγεσία στη λήψη αποφάσεων τόσο εντός χώρας μας όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης .
Κυρίες και Κύριοι,
Ο αγροτικός τομέας της χώρας μας, παρά τις προσπάθειες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, παρουσιάζει σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα και αδυναμίες.
Κατά την άποψη μου, λοιπόν, είναι απαραίτητο, μέσα σ΄ ένα πλαίσιο εθνικής συνεννόησης, να γίνουν τα εξής βήματα που θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητα του και θα βοηθήσουν αποτελεσματικά στην επίλυση των προβλημάτων του.
1. Η στήριξη των νέων αγροτών και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.
2. Η διεύρυνση της στήριξης της «άλλης γεωργίας» που σηματοδοτεί μία ουσιαστική αναδιάρθρωση καλλιεργειών.
3. Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών που ξεκίνησε με το Νόμο 3423/2005 και έδωσε μεγάλη δυναμική στην καλλιέργεια ηλίανθου και ελαιοκράμβης για παραγωγή βιοντήζελ. Επίσης να προχωρήσει η μετατροπή των εργοστασίων της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης σε εργοστάσια βιοαιθανόλης καθώς επίσης και η παραγωγή στερεών βιοκαυσίμων από ελληνικά ενεργειακά φυτά.
4. Η στήριξη και η αναβάθμιση της ποιότητας των παραδοσιακών καλλιεργειών ( βαμβάκι, σιτηρά, ρύζι, λάδι και καπνός) και η όσο το δυνατόν καλύτερη εφαρμογή των κανονισμών της Ε.Ε., που ισχύουν για τα προϊόντα αυτά.
5. Η ουσιαστική ώθηση στην ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας με την εφαρμογή του Ν. 3698/2008 και των δεκάδων αποφάσεων που ελήφθησαν τα προηγούμενα χρόνια για την ανάπτυξη του κλάδου.
6. Η ανάπτυξη και ανάδειξη του ρόλου και της σημασίας της ποιοτικής γεωργίας ( βιολογική παραγωγή, ολοκληρωμένη διαχείριση, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ με απαραίτητη προϋπόθεση την αναβάθμιση της αγροτικής έρευνας και της συνεχούς εκπαίδευσης και ενημέρωσης των αγροτών.
7. Η υποστήριξη της υλοποίησης στρατηγικών για την ανάπτυξη της επαγγελματικής αλιείας και την ουσιαστική στήριξη των μονάδων θαλάσσιων ιχθυοκαλλιεργειών ενός κλάδου στον οποίο ανήκουν 318 μονάδες παραγωγής που απασχολούν άμεσα περί τους 10.000 εργαζόμενους.
8. Η υλοποίηση με γρήγορους ρυθμούς του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» ύψους 6 δις ευρώ, σημαντικού εργαλείου για την αναβάθμιση των υποδομών του αγροτικού τομέα και την γενικότερη ανάπτυξη του .
9. Η ενίσχυση και ενθάρρυνση των συλλογικών δράσεων των αγροτών που λειτουργούν σε υγιή οικονομική βάση και με διαφάνεια.
10.Η συνεχής επαγρύπνηση και αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας στη λήψη των αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ολοκληρώνω ευχαριστώντας όσους με βοήθησαν στην συγγραφή του βιβλίου « Η άλλη Γεωργία και το Περιβάλλον ».
Τους καθηγητές Ν. Μάργαρη και Χ. Αυγουλά, τους γεωπόνους και τα στελέχη των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών που αναφέρω, τους συνεργάτες μου στο γραφείο μου και την σύζυγο μου τη Σταυρούλα που πέρασε μαζί μου βουνά κα λαγκάδια για να συγκεντρώσουμε το υλικό του βιβλίου, την φωτογράφο κ. Μοίρα Φωτεινή που απεικόνισε με τον φωτογραφικό της φακό τις περιπτώσεις της άλλης γεωργίας, τους εκλεκτούς φίλους που παρουσίασαν το βιβλίο μου, όλους εσάς που είστε σήμερα εδώ και ιδιαίτερα τις εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ και τον Ηλία Λιβάνη για τη βοήθεια του στην έκδοση του βιβλίου.
Επιστρέφοντας στο κεφάλαιο ο λάθος χάρτης από το « Ε, ΠΡΟΕΔΡΕ» του Μίμη Ανδρουλάκη, προσθέτω και εγώ ότι στην πολιτική και στη ζωή υπάρχουν δυο κατηγορίες χαρτών. Οι σωστοί χάρτες και οι λάθος χάρτες. Οι πρώτοι χάρτες είναι που δείχνουν μία πορεία δύσκολη μία πορεία ειλικρίνειας, εντιμότητας, εργατικότητας και αποτελέσματος.
Οι άλλοι χάρτες είναι οι εύκολοι, οι επικοινωνιακοί, οι αδιάφοροι για το αποτέλεσμα των ανθρώπινων προσπαθειών. Σε αυτούς που αφιερώνω το βιβλίο μου, μου έμαθαν να ακολουθώ σ΄ όλη μου τη ζωή την πρώτη κατηγορία χαρτών.
Εάν είναι σωστός ή λάθος ο δρόμος αυτός το αφήνω στην κρίση σας, όπως και το εάν το βιβλίο μου «Η Άλλη γεωργία και το Περιβάλλον» είναι ένας σωστός ή λάθος χάρτης.

Ευχαριστώ