Κρίτων Αρσένης: Έχει ευθύνες η ΕΕ για τις νησίδες πλαστικών στις θάλασσές μας

07/09/2010





Το θέμα της άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της ρύπανσης που προκαλεί δίνες πλαστικών απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον της ΕΕ, θέτει με ερώτηση του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Κρίτων Αρσένης. Επικαλούμενος την Οδηγία 2008/56/ΕΚ για τη Θαλάσσια Στρατηγική της ΕΕ που έχει ως στόχο την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλασσίων υδάτων έως το 2020, ζητά να πληροφορηθεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση και αναστροφή της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά και των επιπτώσεων αυτής στη θαλάσσια βιοποικιλότητα.



Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησης ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε τα εξής:



« Η πρόσφατη ανακάλυψη στο Βόρειο Ατλαντικό μίας δεύτερης νησίδας πλαστικών παρόμοιας σε σύσταση και μέγεθος αυτής του Ειρηνικού, που ανακαλύφθηκε πριν 13 χρόνια (αποτελούμενης κατά κύριο λόγο από μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού), με έκταση αντίστοιχη της Κεντρικής Ευρώπης, έρχεται να προστεθεί στις απειλές που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες της ΕΕ, αλλά και να επιβεβαιώσει τις επιπτώσεις των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον.



Παντός είδους πλαστικά απορρίμματα (λαμπτήρες, καπάκια, οδοντόβουρτσες, συσκευασίες προϊόντων τροφίμων και καθαριστικών, παλιά αλιευτικά εργαλεία και μικροσκοπικά κομμάτια από πλαστικό), βρίσκονται διασκορπισμένα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Σύμφωνα με στοιχεία περιβαλλοντικών οργανώσεων (WWF και Μed SOS), οκτώ εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων χρησιμοποιημένων προϊόντων, φθάνουν καθημερινά στις θάλασσες, ενώ η ποσότητα του πλαστικού που επιπλέει στους ωκεανούς υπολογίζεται σε 28.750 κομμάτια/Km2. Εκτιμάται ότι το 80% των απορριμμάτων προέρχεται από χερσαίες πηγές, και το 20% από τα πλοία.



Τα πλαστικά απορρίμματα στο θαλάσσιο περιβάλλον δε βιοδιασπώνται, αλλά αποσυντίθενται μέσω των αλλοιώσεων που υφίστανται κυρίως από τον ήλιο, τις υψηλές θερμοκρασίες και το αλάτι. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τα λεγόμενα συμβατικά πλαστικά, τα οποία μη διασπώμενα πλήρως και παραμένοντας στην επιφάνεια της θάλασσας, προσλαμβάνονται μαζί με το φυτοπλαγκτόν ως τροφή από τους υδρόβιους οργανισμούς που κατοικούν και κινούνται κοντά στα επιφανειακά ύδατα. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια πλαστικού έχουν ταυτόχρονα την ικανότητα να απορροφούν τοξικούς οργανικούς ρύπους από το θαλασσινό νερό οι οποίοι, κυρίως μέσω της τροφικής αλυσίδας, περνούν στους ανώτερους θαλάσσιους οργανισμούς. Επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη χημικών ουσιών που συνθέτουν τα πλαστικά στους ιστούς των ψαριών.



Οι ωκεανοί έχουν μεγάλη σημασία για την οικολογική ισορροπία της Γης, γιατί καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειάς της και φιλοξενούν περίπου το 90% της βιόσφαιρας. Ενδεικτικά, αποτελούν “σπίτι” για έναν μεγάλο αριθμό ειδών θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Το 85% του οξυγόνου παράγεται στους ωκεανούς, ενώ περίπου το 93% του διοξειδίου του άνθρακα της Γης είναι αποθηκευμένο σε ωκεανούς και θαλάσσια οικοσυστήματα. Αυτό οφείλεται στο φυτοπλαγκτόν, το οποίο αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας των οργανισμών που ζουν στους ωκεανούς.



Σήμερα ωστόσο, η βιωσιμότητα των ωκεανών και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου πιέσεις που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, και η αντιμετώπισή τους απαιτεί επείγουσα δράση. Οι κλειστές θάλασσες όπως η Μεσόγειος κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο λόγω την έντονης παράκτιας δραστηριότητας σε χώρες εντός και εκτός ΕΕ. Πέρα από την ύπαρξη μέτρων, ζητούμενο είναι και η αποτελεσματικότητα τους στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης. Η θαλάσσια ρύπανση δεν έχει σύνορα. Η Οδηγία Πλαίσιο 2008/56/ΕΚ που έχει σαν στόχο την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των ευρωπαϊκών θαλασσών έως το 2020, αποτελεί το νομικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης και την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η αποτελεσματική εφαρμογή της ωστόσο παραμένει μια πρόκληση για τις χώρες της ΕΕ».