Με «νεκρή θάλασσα» μοιάζει το επιβατηγό λιμάνι του Πειραιά, αφού η ρύπανση του πυθμένα του βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα μάλιστα με την τεχνική έκθεση του δρα Βασίλη Καψιμάλη, που έγινε προκειμένου να προχωρήσουν τα έργα εκβάθυνσης του προβλήτα του Αγίου Νικολάου, ώστε να...
μεγαλώσει ο προβλήτας και να μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλα σε μέγεθος κρουαζιερόπλοια, «δεν συνιστάται η διοχέτευση του εν λόγω ιζηματολογικού υλικού σε άλλο θαλάσσιο χώρο».
Ο ΟΛΠ έρχεται αντιμέτωπος με τα προβλήματα ρύπανσης του επιβατηγού λιμανιού για δεύτερη φορά τα τελευταία έξι χρόνια. Το 2006, όταν είχε αποφασίσει την εκβάθυνση του λιμανιού στην περιοχή Αλών (ακτοπλοΐα) για λόγους ασφαλείας των πλοίων, αφού ο πυθμένας είχε ανέβει επικίνδυνα, είχε πέσει επάνω στα «όμβρια ύδατα».
Σύμφωνα με την εισήγηση της διοίκησης του ΟΛΠ, τότε είχε προκύψει πρόβλημα ασφάλειας για τα πλοία της ακτοπλοΐας αφού στο λιμάνι κατέληγαν πλήθος αγωγών του δικτύου ομβρίων, μέσω των οποίων μεταφέρονται μεγάλες ποσότητες υλικών όπως άμμος, χαλίκια, λάσπη, που εναποτίθενται στο βυθό του λιμανιού, μειώνοντας σταδιακά τα ωφέλιμα βάθη του.
Ο ΟΛΠ τότε αναφερόταν σε «παράνομες συνδέσεις κυρίως βιομηχανιών και βιοτεχνών με το δίκτυο ομβρίων», τονίζοντας ότι «μαζί με τα υπόλοιπα διοχετεύονται και ρυπογόνα υλικά». Τότε ο ΟΛΠ είχε αντιμετωπίσει το θέμα της μεταφοράς του υλικού με τεχνικό τρόπο, όπως θα κάνει και σήμερα. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι, αν και πέρασαν έξι χρόνια, η κατάσταση από πλευράς ρύπανσης στον πυθμένα του λιμένος παραμένει τραγική.
Η σημερινή κατάσταση
Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα και έξι χρόνια αργότερα, ο ΟΛΠ έρχεται αντιμέτωπος με το ίδιο πρόβλημα. Στην έκθεσή του ο δρ Βασίλης Καψιμάλης επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Το περιεχόμενο των αναλυθέντων δειγμάτων σε επικίνδυνα αστικά βαρέα μέταλλα, όπως μόλυβδος, νικέλιο, αρσενικό, χαλκός, ψευδάργυρος, χρώμιο, και κασσίτερος, είναι σε υψηλά επίπεδα. Μάλιστα οι μετρηθείσες συγκεντρώσεις των εν λόγω μετάλλων είναι ικανές να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες ζημιές στις βενθικές βιοκοινωνίες στην περίπτωση που το ιζηματολογικό υλικό της περιοχής μελέτης απορριφθεί σε άλλη θαλάσσια περιοχή.
Επίσης τονίζει ότι «οι συγκεντρώσεις των οργανοχλωριωμένων ενώσεων στα εξετασθέντα ιζήματα παρουσιάζονται αυξημένες συγκρινόμενες με τις αντίστοιχες σε πυθμιαία ιζήματα μη ρυπασμένων περιοχών του Σαρωνικού κόλπου», ενώ προσθέτει: «Οι περιεκτικότητες των αναλυθέντων δειγμάτων τόσο σε αλειφατικούς όσο και σε πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες υποδεικνύουν υψηλού βαθμού ρύπανση από πετρελαιοειδή και προϊόντα πυρολυτικών διαδικασιών.
Οι μετρηθείσες υψηλές συγκεντρώσεις των διμεθυλοναφθανελίου και καρκινογενούς βενζοπυρένιου, καθώς και οι εξαιρετικά μεγάλες τιμές του δείκτη καρκινογενούς τοξικότητας σε όλες τις θέσεις δειγματοληψίας χαρακτηρίζουν το εξετασθέν ιζηματολογικό υλικό ως βιολογικά αρκετά επικίνδυνο».
Αναφερόμενος στο πείραμα απελευθέρωσης υδρογονανθράκων στα ιζήματα της περιοχής τονίζει ότι: «η μελέτη έδειξε ότι σε ενδεχόμενη εκφόρτωσή τους σε άλλη θαλάσσια περιοχή θα υπάρξει απελευθέρωση στην υδάτινη στήλη αλειφατικών υδρογονανθράκων αλλά όχι και πυρολιτικών. Ωστόσο οι υψηλές περιεκτικότητες ΡΑΗ στο ίζημα μπορούν να προκαλέσουν δυσμενείς συνέπειες στους βενθικούς οργανισμούς».
Τέλος, για τη βιοδοκιμασία Microtox σημειώνεται ότι έδειξε πως το ιζηματολογικό υλικό της περιοχής μελέτης είναι τοξικό. «Σε περίπτωση που αυτό εκφορτιστεί σε άλλη θαλάσσια περιοχή, η πιθανότητα να προκληθούν τοξικά φαινόμενα στους οργανισμούς είναι της τάξης του 25% με 30%».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Κρήτης, βενθικοί καλούνται οι οργανισμοί εκείνοι που έχουν στενή εξάρτηση από το βυθό -ζουν και κινούνται επί, εντός ή πλησίον του βυθού. Η βενθική βιοκοινωνία αποτελείται από αντιπροσώπους όλων των τροφικών επιπέδων (βακτήρια, φυτά, σπόγγοι, ανεμώνες, καρκινοειδή, μαλάκια, ψάρια κ.λπ.) και διακρίνεται σε φυτοβένθος και ζωοβένθος.
Η λύση
Η λύση που θα ακολουθήσει ο ΟΛΠ, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Ν», για τη μεταφορά του υλικού από την εκβάθυνση του πυθμένα θα είναι η ίδια με το 2006. Πιο συγκεκριμένα, το 2006 έγινε εγκιβωτισμός του υλικού με πλήρη στέγνωση και στη συνέχεια τοποθετήθηκε εντός των πλωτών κιβωτίων που χρησιμοποιήθηκαν τότε στην κατασκευή του προβλήτα Ι του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ στο Κερατσίνι. Οπως σημειωνόταν στην τεχνική έκθεση, «απαιτείται τεράστια προσοχή και ειδικά μέτρα (πετάσματα στον πυθμένα) εντός λιμένα με τεράστια ναυτιλιακή κίνηση η οποία θα πρέπει ταυτόχρονα να εξυπηρετείται».
Ο τελικός προορισμός όμως των κιβωτίων θα είναι άλλος. Εξετάζονται μάλιστα δύο λύσεις. Η μία είναι να μεταφερθεί το υλικό στον υπό κατασκευή προβλήτα ΙΙΙ της Cosco στο Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων και η άλλη στην επέκταση της βάσης κρουαζιέρας, όταν το έργο ξεκινήσει.
Το έργο
Το έργο αφορά στην κατασκευή νέου κρηπιδότοιχου μήκους 280 μ. και ωφέλιμου βάθους 11,5, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων. Θα δημιουργηθούν επίσης πρόσθετοι χερσαίοι χώροι 8,4 στρεμμάτων. Οπως σημειώνει ο ΟΛΠ, έχουν ληφθεί όλες οι απαιτούμενες άδειες και εγκρίσεις και το έργο έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ.
Ο προβλήτας αναμένεται ότι θα εξυπηρετήσει σημαντικά την επιβατική κίνηση της κρουαζιέρας, αφού θα έχει τη δυνατότητα πρόσδεσης μεγάλων κρουαζιερόπλοιων. Σημειώνεται ότι το 2011 οι επιβάτες της κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά ανήλθαν σε 2.650.000, με αύξηση από το 2010 κατά 35%.
