Οι πάσχοντες από... καρκίνο, καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη, υπέρταση, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, δηλ περίπου το 38% του πληθυσμού, μαζί με τους ηλικιωμένους και τους ασθενέστερους οικονομικά αποτελούν τους εύκολους στόχους αλλά και τα πρώτα «θύματα» της οικονομικής κρίσης.
Μάλιστα, ο πληθυσμός που συγκαταλέγεται σε ομάδες υψηλού κινδύνου συνεχώς διογκώνεται καθώς αυξάνονται οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση νοσημάτων: εκτός από τους κλασικούς παράγοντες κινδύνου, κάπνισμα, διατροφή, καθιστική ζωή, πλέον προσμετρώνται τα δάνεια, τα χρέη, η ανεργία, η μείωση του εισοδήματος.
Τα συμπεράσματα των ειδικών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) είναι αποκαρδιωτικά: οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης είναι βαρύτατες για την υγεία του πληθυσμού. Σε ορίζοντα 10ετίας αναμένεται ότι θα μειωθεί το προσδόκιμο επιβίωσης των Ελλήνων κατά τουλάχιστον 2 χρόνια, ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής τους. Δραματικές είναι όμως και οι ενδείξεις για τη βρεφική θνησιμότητα η οποία έπειτα από δεκαετίες συρρίκνωσης, πλέον αρχίζει να έχει ελαφρά ανοδική πορεία.
«Η αναγκαιότητα να εξεταστούν προτάσεις για την αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας είναι μεγάλη. Όσο γίνονται περιστολές στις δαπάνες υγείας χωρίς να προχωρούν μεταρρυθμίσεις δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα» επισημαίνει ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, κ. Γιάννης Κυριόπουλος, με αφορμή την συνοπτική παρουσίαση των μελετών για την κρίση και τη δημόσια υγεία στην χώρα μας μετά την ολοκλήρωση του 8ου Πανελλήνιου συνεδρίου για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας.
Τα… PIGS δικτυώνονται
Ωστόσο, η υγεία εν μέσω κρίσης δεν μονοπωλεί μόνο τους Έλληνες, ειδικούς και πολίτες. Ανάλογο προβληματισμό διατυπώνουν και οι επιστήμονες από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Παρά τις σημαντικές διαφορές που έχουν τα συστήματα υγείας των τεσσάρων χωρών, με την Ελλάδα να είναι ο αδύναμος κρίκος στην πρωτοβάθμια υγεία και την πρόληψη, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον πληθυσμό δεν παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις. Αυτό επιβάλλει, κατά τους ευρωπαίους επιστήμονες, τη διαμόρφωση κοινών στρατηγικών δράσεων και πολιτικών.
Στο πλαίσιο αυτό επιστήμονες από τις χώρες του Νότου, τις λεγόμενες PIGS, αλλά και την Ιρλανδία, στέλνουν ανοικτή επιστολή προς τους πολιτικούς ηγέτες και τις υγειονομικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με τις επιπτώσεις της κρίσης στην υγεία των πολιτών.
Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Συνθήκη της Λισαβόνας αναφέρει ότι «στον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δραστηριοτήτων της, η Ένωση πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τα προαπαιτούμενα που σχετίζονται με την προαγωγή ενός υψηλού επιπέδου απασχόλησης, την εγγύηση επαρκούς κοινωνικής προστασίας, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας».
Υπογραμμίζουν όμως την έλλειψη συστήματος παρακολούθησης των δυσμενών συνεπειών των κοινωνικοοικονομικών κρίσεων και έγκαιρης αντίδρασης σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο, εκτιμώντας μάλιστα ότι «αυτό το γεγονός συνιστά μια από τις πιο ατυχείς διαστάσεις της κρίσης».
Η επιστολή την οποία προσυπογράφουν εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής και ιατρικής κοινότητας των τεσσάρων χωρών, πρόκειται να αποσταλεί σε θεσμικά όργανα της Ευρώπης.
