ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ: Η ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η "ΑΓΩΓΗ" ΤΩΝ ...ΠΑΙΔΙΩΝ

Αρχαία Σπάρτη: Η ανατροφή και η "αγωγή" των παιδιών...

Βασική αντίληψη των Λακεδαιμονίων ήταν ότι ο Σπαρτιάτης ανήκει στην Πολιτεία, η οποία και είναι υπεύθυνη για την διαπαιδαγώγηση και εν γένει για την εκπαίδευσή του.  

Ο γάμος ήταν θεσμός υποχρεωτικός, για όλο τον ελεύθερο και υγιή πληθυσμό. Η αποστολή της οικογένειας στην Σπάρτη ήταν η γένεση υγιών παιδιών. Τα αγόρια γεννιόντουσαν για να... είναι χρήσιμα στην πατρίδα τους και για να εκπαιδευτούν ώστε να γίνουν καλοί στρατιώτες... Τα κορίτσια, για να γεννούν και να ανατρέφουν κι άλλους τέτοιους άνδρες.

Όταν ένα παιδί γεννιόταν, η μητέρα του το έπλενε με κρασί, για να πιστοποιήσει αν η κράση του ήταν γερή. Εάν το παιδί ήταν αδύναμο, πέθαινε. Αργότερα, ο πατέρας του το πήγαινε στη «Λέσχη». Εκεί οι γέροντες διαπίστωσαν την ευρωστία και την αρτιμέλειά του και επέτρεπαν στην οικογένειά του να το μεγαλώσει. Σε αντίθετη περίπτωση, διέταζαν να εγκαταλειφθεί (όχι να θανατωθεί) στον Καιάδα, ένα βάραθρο στον Ταΰγετο (αυτό βέβαια, αμφισβητείται καθώς δεν έχουν βρεθεί παιδικά οστά στον Καιάδα, αλλά μόνο οστά ενηλίκων). Ουδείς γονέας δεν εδικαιούτο να αναθρέψει το παιδί του, εάν δεν υπήρχε προηγουμένως έγκριση της Πολιτείας. 

Τα παιδιά μεγάλωναν στο σπίτι μέχρι τα επτά τους χρόνια και μάθαιναν να μη φοβούνται το σκοτάδι, να τρώνε κάθε φαγητό και να μη κλαίνε χωρίς λόγο. Όταν το παιδί συμπλήρωνε τα επτά του χρόνια, η πολιτεία το έπαιρνε από την μητέρα. Τότε άρχιζε μια αυστηρή σε πειθαρχία και στρατιωτικού τύπου κυρίως εκπαίδευση, η ονομαζόμενη Αγωγή και τελείωνε στα είκοσί τους χρόνια. Αγόρια και κορίτσια διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση και μουσική.

Τα αγόρια ζούσαν σε ομάδες, οι οποίες χωρίζονταν σε «ίλες», «αγέλες» και «βούες», κάτω από την αρχηγία ενός συνετού και γενναίου νέου, τον επονομαζόμενο Είρενα και υπό την επίβλεψη του Παιδονόμου. Εκπαιδεύονταν στην γυμναστική, το τρέξιμο, το πήδημα, το πέταγμα ακοντίου και δίσκου και επίσης μάθαιναν να υποφέρουν στον πόνο και στις κακουχίες, στην πείνα, δίψα, το κρύο, την κούραση και την έλλειψη ύπνου. Περπατούσαν ξυπόλυτα, πλένονταν στα κρύα νερά του Ευρώτα και ντύνονταν με το ίδιο ένδυμα καλοκαίρι και χειμώνα, που τους έδινε η πολιτεία μια φορά τον χρόνο. Δεν χρησιμοποιούσαν κλινοσκεπάσματα και κοιμόντουσαν πάνω σε καλαμιές και άχυρα.
Το κύριο φαγητό τους ήταν ο μέλανας ζωμός, αλλά τα ενθάρρυναν να κλέβουν τροφή, για να συμπληρώνουν την ελάχιστη που ελάμβαναν, αν όμως συλλαμβάνονταν επ΄ αυτοφώρω τα τιμωρούσαν. Στην ηλικία των 20 ετών τα αγόρια εντάσσονταν πλέον στο στρατό των Σπαρτιατών.

Όσον αφορά τα κορίτσια, τα εκπαίδευαν σε ομάδες όπως και τα αγόρια, αλλά όχι με τόση σκληρότητα και αυστηρότητα. Έπαιρναν μέρος σε δημόσιους συναγωνισμούς, όπως αυτά, αλλά η εκπαίδευσή τους τελείωνε μόλις παντρεύονταν. Οι γυναίκες στη Σπάρτη αποκλείονταν από το στράτευμα, είχαν όμως περισσότερες ελευθερίες, σεβασμό και αναγνώριση από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ελλάδας. Μπορούσαν να γυμνάζονται ισότιμα με τους άνδρες και να κυκλοφορούν άνευ περιορισμών

deltakerkyra.blogspot.com