Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2008

Βιβλιοπαρουσίαση: "Η εξουσία της επικοινωνίας" του Θεοχάρη Εμ. Μπικηρόπουλου


ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΑΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ

Κριτική ανάλυση :
Ορέστης Ι. Σιδηρόπουλος


Φυλλομετρώντας το βιβλίο που με τον τίτλο "Η εξουσία της επικοινωνίας", συνέγραψε ο Θεοχάρης Μπικηρόπουλος αντιλαμβάνεσαι για ποιό λόγο, προσωπικότητες που είχαν να επιδείξουν δημιουργικό έργο, όχι όμως και την απαιτούμενη επικοινωνιακή πολιτική, δεν μπόρεσαν να σταδιοδρομήσουν στον τομέα τους, ανάλογα με τις διαφαινόμενες δυνατότητές τους.

Ο αναγνώστης του βιβλίου αυτού διδάσκεται επί πλέον πόσο χρήσιμο εργαλείο είναι ένα γραφείο τύπου και δημοσίων σχέσεων για τους επαγγελματίες της πολιτικής αλλά και για όσους ασκούν εξουσία ή επιδιώκουν ηγετικές θέσεις. Ένα γραφείο που ρυθμίζει τις σχέσεις του φορέα τον οποίο εκπροσωπεί και του οποίου τις δημιουργικές αρετές προβάλλει. Ένα γραφείο που καθιστά ευρύτερα γνωστό το παραγόμενο έργο μιας αυτοδιοικιτικής μονάδας ή ενός πολιτικού οργάνου.

Τα στοιχεία που στη συνέχεια παραθέτει ο συγγραφέας και που έχουν να κάνουν με τον εξοπλισμό, τη στελέχωση και τα τοπογραφικά χαρακτηρίστηκα ενός γραφείου τύπου αποτελούν δευτερεύουσες λεπτομέρειες που συμβάλουν όμως στην παραγωγή έργου. Στην πράξη, γραφεία τύπου που να διαθέτουν προσωπικό και άνετους επιπλωμένους χώρους δεν θα τα βρούμε στους οργανισμούς μιας επαρχίας. Άλλωστε το παραδέχεται και ο συγγραφέας γράφοντας πως αρχή και τέλος και ψυχή του γραφείου είναι ο δημοσιογράφος. Ένας άνθρωπος που να διαθέτει ευφυΐα, γνώσεις ευρύτερα εγκυκλοπαιδικές, διεισδυτικότητα στα γεγονότα και αγάπη για τη δουλειά του. Να έχει ακόμη πολιτική οξυδέρκεια, μια αρετή που αν δεν την έχει, πρέπει να μεριμνήσει για την απόκτησή της. Απαραίτητη τέλος είναι η συνεχής κινητικότητα και η εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση όλων των δραστηριοτήτων εκείνων τις οποίες θα κληθεί ο δημοσιογράφος να παρουσιάσει, να αναλύσει και εντέχνως να διαφημίσει.

Ο συγγραφέας εμφαντικά επαναλαμβάνει πως ο υπεύθυνος ενός γραφείου δημοσίων σχέσεων οφείλει να είναι πολιτικά έμπειρος και να γνωρίζει όλες τις πλευρές των γεγονότων. Και όπως ένας καλός παίκτης ζατρικίου, να βλέπει γράφοντας ένα δελτίου τύπου τα αποτελέσματα που θα προκαλέσει η δημοσίευση του. Να ξέρει ακόμη "ποιά θα είναι η επόμενη κίνηση, ποια στρατηγική θα ακολουθήσει και ποιες θα είναι οι συγκρούσεις που θα επιδιωχθεί να γίνουν".

Παράλληλα και σε κάθε περίπτωση, η αποτελεσματική λειτουργία του γραφείου απαιτεί από τον υπεύθυνο δημοσιογράφο να αφουγκράζεται την κοινή γνώμη και να προστατεύει τον εργοδότη του από τους πανταχού παρόντες αυλοκόλακες ή και τους κακούς συμβούλους.

Η επιτυχία των ενεργειών και των δραστηριοτήτων αυτών περνάει από το χαρακτήρα και από την αντιληπτικότητα του εργοδότη, είτε είναι αυτός πρόεδρος ενός οργανισμού, είτε είναι ο νομάρχης ή ο δήμαρχος ενός τόπου. Προϋπόθεση είναι η εκ των προτέρων σωστή ενημέρωση. Να έχει διαβάσει δηλαδή ο εξυπηρετούμενος από το γραφείο τύπου φορέας (νομάρχης, δήμαρχος κ.τ.λ.) ένα βιβλίο σαν αυτό που παρουσιάζουμε εμείς σήμερα.

Το κεφάλαιο που ασχολείται με τις δημόσιες σχέσεις αρχίζει με τη φράση κλειδί: "Οι καλύτερες δημόσιες σχέσεις είναι οι ανθρώπινες σχέσεις". Συνεχίζεται όμως με μια ελάχιστα ιδεολογική τοποθέτηση: "…οι δημόσιες σχέσεις είναι επάγγελμα και όχι λειτούργημα". Προσωπικά, νομίζω πως είναι αμφότερα. Και κυρίως λειτούργημα ! Όπως το αντιλήφθηκαν οι πρωτοπόροι των δημοσίων σχέσεων : Ο Σωκράτης, ο Πλατών, ο Αριστοτέλης, ο Μέγας Αλέξανδρος, τους οποίους ορθώς αναφέρει ο συγγραφέας. Όχι φυσικά όπως το ήθελε ο Χίτλερ, ο οποίος παραπλανώντας το λαό του, οδήγησε τον κόσμο σε καταστροφή .

Σήμερα, είναι πολλά τα παραδείγματα δημοσιογράφων επώνυμων και μη, που συστηματικά και ενσυνείδητα παραπλανούν τους πολίτες, είτε είναι αυτοί αναγνώστες μιας εφημερίδας, είτε οι θεατές ενός καναλιού. Προβάλλουν ως άλλοθι την ιδιότητα του επαγγελματία. Εν τούτοις, ένας τέτοιος δημοσιογράφος, θα αποτελούσε πρόβλημα για το γραφείο τύπου οποιουδήποτε φορέα.

Με βάση λοιπόν τη φράση κλειδί στην οποία ήδη αναφερθήκαμε, θα συμφωνήσουμε ανεπιφύλακτα με όσα ο συγγραφέας προγραμματίζει και υποδεικνύει για την αντιμετώπιση επιμέρους καταστάσεων, οι οποίες αποτελούν και την καθημερινότητα. Κι ακόμη, θα προσυπογράψουμε το χαρακτηρισμό "βιτρίνα καταστήματος" την οποία δίνει στο γραφείο τύπου. Εύστοχα πιο κάτω αποκαλούνται "Καλό περιτύλιγμα" οι σωστές δημόσιες σχέσεις. Περιτύλιγμα που να περιέχει όμως και το δώρο!

Ένα από τα καθημερινά καθήκοντα του γραφείου τύπου είναι η ανάγνωση των εφημερίδων και η επισήμανση των δημοσιευμάτων που έχουν ειδικό ενδιαφέρον. Πράγματι, δεν είναι από τις εύκολες εργασίες. Χρειάζεται προσοχή, χρόνο και υπευθυνότητα. Χρειάζεται όμως και έγκαιρη παρουσίαση που γίνεται υπό μορφήν προφορικής ή έγγραφης αναφοράς, με τον πρωινό καφέ ή και χωρίς αυτόν. (Πόσοι όμως νομάρχες, πόσοι δήμαρχοι, πόσοι βουλευτές έχουν καθιερώσει μια τέτοια μορφή επικοινωνίας με τους στενούς συνεργάτες τους;)

Οι αρετές των βιβλίων δεν εξαντλούνται με την αναφορά του στις απαιτούμενες τεχνικές εφαρμογές (αρχείο, διαδίκτυο, εκδόσεις κ.λ.π.). Συνεχίζουν να αναδεικνύονται στα επόμενα κεφάλαια, τα οποία καλόν είναι να μελετήσει με προσοχή ο υποψήφιος βουλευτής και ο διεκδικητής ενός δήμου ή μιας νομαρχίας. Είναι το κεφάλαιο που αναφέρεται στην εκλογική εκστρατεία και στο λασποπόλεμο που ανακύπτει κατά την προεκλογική κυρίως περίοδο.

Καταγράφοντας την αναγκαιότητα μιας εκλογικής μάχης ο συγγραφέας, μπαίνει σε λεπτομέρειες που αποτελούν τα μικρά μυστικά της επιτυχίας. Αφιερώνει στη συνέχεια κάποιες σελίδες σε κεφαλαιώδη θέματα, όπως είναι η προεκλογική καμπάνια, οι ομιλίες, οι συνεντεύξεις και η διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων.

Στο τελευταίο θέμα που προκύπτει ολοένα και απειλητικότερα, ο συγγραφέας, έμπειρος ως φαίνεται χειριστής κρίσεων, βάζει το νυστέρι σε μια θλιβερή παρένθεση της εκλογικής σύγκρουσης: Στη λασπολογία. Στο λεγόμενο "χτύπημα κάτω από τη μέση". Δυστυχώς αποτελεί μια δυσάρεστη και απαράδεκτη πρακτική, την οποία όμως χρησιμοποιούν κάποιοι υποψήφιοι, οι οποίοι δε διστάζουνε να πατήσουν επί πτωμάτων προκειμένου να αποκομίσουν εκλογικά οφέλη. Και παρ' όλον ότι από τους πολλούς, τους υγιείς ως επί το πλείστον αποδέκτες, μια τέτοια τακτική κρίνεται καταδικαστέα, δεν υπήρξε εκείνη η απόρριψη η οποία, θα οδηγούσε στην αποθάρρυνση των λασπολόγων.

Οι οδηγίες που δίνει ο συγγραφέας για τη διαχείριση των κρίσεων είναι σοφές και πολύτιμες. Και απόλυτα αναγκαίες.
Δε θα ασχοληθούμε στη κριτική μας παρουσίαση με το υπόλοιπο μέρος του βιβλίου, που περιέχει στοιχεία χρήσιμα για ένα γραφείο δημοσίων σχέσεων. Είναι ένα είδος "τυφλοσούρτη" που διευκολύνει τις εργασίες του γραφείου και βοηθά στην αποφυγή παραλείψεων, οι οποίες όσο ασήμαντες κι αν είναι οδηγούν σε απώλειες, είτε αυτές αφορούν ψηφοφόρούς είτε αναφέρονται σε επαγγελματικές συνεργασίες.

Η ανταπόκριση εξάλλου στις εορταστικές ή επετιακές υποχρεώσεις δεν είναι αμελητέο έργο. Ίσως υπάρχουν όμως αντιρρήσεις για τη μαζική και μη επιλεκτική αποστολή χαιρετιστήριων και ευχετηρίων μηνυμάτων. Αλλά και εδώ, η αναγκαιότητα θα εξαρτηθεί από τις ειδικές συνθήκες οι οποίες θα εκτιμηθούν αναλόγως.

Θα κλείσουμε την ταπεινή μας ανάλυση εκφράζοντας την πεποίθηση πως το βιβλίο του Θεοχάρη Μπικηρόπουλου αξίζει να έχει θέση στις βιβλιοθήκες όλων εκείνων που ασχολούνται με τα κοινά. Η αξιοποίηση του θα τους βοηθήσει να συντηρήσουν τις καλές τους σχέσεις με την εκλογική τους δύναμη. Επίσης θα τους βοηθήσει να ανταποκριθούν στο έργο της επικοινωνίας τους με την τοπική κοινωνία, η οποία τότε μόνον αποτελείται από ενεργούς πολίτες, όταν έχει σωστή ενημέρωση για τα πολιτικά ιδίως δεδομένα του τόπου της.