Νέα δεδομένα στην ανθρωπογεωγραφία των πανεπιστημιακών σπουδών στην Ευρώπη δημιουργεί η οικονομική κρίση και οι Ελληνες γονείς, παρά την οικονομική στενότητα, δεν φαίνονται πρόθυμοι να εγκαταλείψουν το όνειρο των σπουδών του «παιδιού».
«Από πέρυσι η αύξηση ενδιαφέροντος φτάνει το 30%, κυρίως για ...
Ιατρικές, Πολυτεχνικές και Παιδαγωγικές Σχολές στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Αρης Γρηγορίου, από τον εκπαιδευτικό όμιλο Global Education, που αναλαμβάνει την προετοιμασία των αποφοίτων για την εγγραφή σε πανεπιστημιακές σχολές των Βαλκανίων και της Κύπρου.
Στις εν λόγω χώρες τα δίδακτρα είναι προσιτά στο ελληνικό βαλάντιο, από 800 έως 5.000 ευρώ τον χρόνο, ενώ το κόστος διαμονής κυμαίνεται στα 300 με 400 ευρώ τον μήνα, είναι δηλαδή χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος διαμονής σε ελληνική πανεπιστημιούπολη και κατά πολύ μικρότερο από χώρες της δυτικής Ευρώπης. «Η προσέλευση, βέβαια, για σπουδές σε Σλοβακία και Τσεχία "έπεσε" από πέρυσι 50%, καθώς η οικονομική διαφορά με άλλες χώρες είναι πλέον μηδαμινή». Είναι ενδεικτικό ότι το μεταπτυχιακό της ειδικής αγωγής στο Πανεπιστήμιο Αγιος Κλήμης, στη Βουλγαρία, «ελληνοκρατείται». «Από τους διακόσιους φοιτητές, οι 190 είναι Ελληνες και οι υπόλοιποι Τούρκοι».
Η «διαρροή» νέων στις παραπάνω χώρες παρατηρούνταν έντονα και τις δεκαετίες του '80 και του '90. Τότε ο στόχος ήταν το πτυχίο της Ιατρικής, το οποίο έμοιαζε συχνά με άθλο στην Ελλάδα λόγω της υψηλής βαθμολογίας που απαιτείτο για τα εγχώρια ΑΕΙ. Ως εκ τούτου, εκατοντάδες νέοι, συνήθως γόνοι «ιατρικών» οικογενειών, κατευθύνονταν στις βαλκανικές χώρες, μετακόμιζαν και εγγράφονταν στην τοπική σχολή, ενώ παράλληλα ξεκινούσαν υπερεντατικά μαθήματα γλώσσας. Ουκ ολίγες φορές μέσω εξετάσεων έπαιρναν μεταγραφή σε ελληνικό πανεπιστήμιο.
Τα σημερινά δεδομένα, όμως, διαφέρουν. Οι χώρες του πρώην «ανατολικού μπλοκ» έχουν ενταχθεί στην Ε. Ε., με αποτέλεσμα τα πτυχία τους να αναγνωρίζονται αυτόματα από τις υπόλοιπες χώρες-μέλη. Παράλληλα, ανταποκρινόμενες στην αυξημένη ζήτηση, συστήνουν αγγλόφωνα τμήματα, προσελκύοντας περισσότερους ενδιαφερόμενους. Η Μ. Βρετανία, χώρα που για χρόνια υποδεχόταν Ελληνες φοιτητές για κάθε επίπεδο σπουδών, αύξησε υπέρογκα τα δίδακτρα για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές, που φτάνουν έως και 12.000 ευρώ την ακαδημαϊκή χρονιά. Αυτό φαίνεται να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα ακόμα και για τους Βρετανούς φοιτητές. «Και οι Βρετανοί ενδιαφέρονται για σπουδές στα Βαλκάνια» επισημαίνει ο κ. Γρηγορίου, που άνοιξε γραφείο και στο Λονδίνο, «η μόνη επιφύλαξή τους αφορά τη γεωγραφική απόσταση».
Όμως, με σπουδές στα Βαλκάνια φαίνεται να φλερτάρουν γαλλόφωνοι και γερμανόφωνοι φοιτητές, όπως μαρτυρεί η σύσταση αντίστοιχων τμημάτων στο τμήμα Ιατρικής στο Ιάσιο και στην Κλουζ.
«Βιομηχανοποίηση»
Κάποιοι κάνουν λόγο για «βιομηχανοποίηση» της Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως τις προηγούμενες δεκαετίες είχε συμβεί στη Βρετανία με τη δημιουργία αμφιβόλου ποιότητας «κολεγίων». Άλλοι, κρίνουν ότι η στάση των εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, που αφουγκράζονται τις οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές στην υπόλοιπη Ευρώπη, μπορούν να έχουν θετικό πρόσημο. «Τα πανεπιστήμιά τους είναι ημικρατικά» σημειώνει ο κ. Γρηγορίου «οι διοικήσεις τους επιθυμούν την αναβάθμισή τους, προκειμένου να αποσπούν και ιδιωτικές χορηγίες». Η εισαγωγή σε τμήματα πολυτεχνικών και ιατρικών σχολών της Γαλλίας και της Γερμανίας παραμένει ένας άθλος «οι θέσεις είναι λίγες και ο ανταγωνισμός μεγάλος» σχολιάζει ο κ. Γρηγορίου.
«Ενώ στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία η εισαγωγή είναι πιο εύκολη, αλλά απαιτείται κόπος για να αποφοιτήσει κανείς» καταλήγει. Σήμερα, για την εισαγωγή στις εν λόγω σχολές απαιτείται ένας βαθμός απολυτηρίου γύρω στο 13 με 14, μια εξέταση στην αγγλική γλώσσα, ενώ κατά περίπτωση εξετάζονται και οι γνώσεις σε ειδικά μαθήματα, όπως Βιολογία ή Χημεία. «Τα επόμενα χρόνια οι Έλληνες θα ξεκινούν τις προπτυχιακές σπουδές στην Ανατολική Ευρώπη και θα συνεχίζουν για μεταπτυχιακά σε κάποιο εξίσου αγγλόφωνο τμήμα σε Ολλανδία, Σουηδία ή Γερμανία».
