“Η ΠΙΕΡΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ”

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΠΙΕΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΗΡΑΚΛΗΣ ΤΣΙΤΛΑΚΙΔΗΣ:
“Η ΠΙΕΡΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ”
Ο Τουρισμός αποτελεί για την χώρα μας μία κεφαλαιώδους σημασίας δραστηριότητα η οποία συμβάλλει πλέον στο 18 τοις εκατό του ΑΕΠ και στην δημιουργία 1 εκ. περίπου θέσεων εργασίας. Αποτελεί δε έναν από τους περισσότερο σημαντικούς και αναπτυσσόμενους τομείς της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας. Εάν συνυπολογίσουμε ότι οι αντίστοιχοι αριθμοί σε επίπεδο μέσων όρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέρχονται στο 12 τοις εκατό του ΑΕΠ και σε 7,7 εκ. εργαζόμενους μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο ο τουρισμός αποκαλείται πλέον η βαριά βιομηχανία της χώρας μας. Είναι μία δραστηριότητα που μπορεί να συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην επίτευξη των στόχων της διατήρησης υψηλών και σταθερών επιπέδων οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης, κοινωνικής προόδου που να αναγνωρίζει τις ανάγκες όλων των πολιτών, όπως και της αποτελεσματικής προστασίας του περιβάλλοντος και συνετής χρήσης των φυσικών πόρων. Ο τουρισμός και η ανάπτυξή του είναι ένα από τα σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα της εποχής μας, με παγκόσμια διάσταση. Περιλαμβάνει μεγάλο εύρος προϊόντων και προορισμών, στο οποίο συμμετέχουν πολλοί διαφορετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα με αποκεντρωμένες, σε μεγάλο βαθμό αρμοδιότητες, συχνά σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αποτελεί σήμερα σημαντικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας και τη μεγαλύτερη βιομηχανία της Ευρώπης, με συνεχιζόμενες προοπτικές για την αύξηση της απασχόλησης και υπάγεται κυρίως στη σφαίρα της τοπικής και περιφερειακής ευθύνης.

Η χώρα μας είναι στις πρώτες 15 παγκοσμίως από πλευράς αφίξεων και στην πρώτη 10άδα από πλευράς εσόδων. Ο Νομός Πιερίας, ένας από τους κυριότερους τουριστικά νομούς της περιοχής, εκτείνεται ανάμεσα στις παρυφές των ιστορικών βουνών του Ολύμπου και των Πιερίων και τις πανέμορφες θαλάσσιες ακτές μήκους 70 χλμ. περίπου. Είναι συγκοινωνιακό σταυροδρόμι καθώς από τον Νομό διέρχεται η ΠΑΘΕ, η Εγνατία Οδός, σιδηροδρομικό δίκτυο καθώς και προαστιακός σιδηρόδρομος, και μετά την ολοκλήρωση της εξωτερικής περιφερειακής οδού της Θες/νίκης βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1 ώρας από το Αεροδρόμιο Μακεδονία (παρότι βέβαια διακαής πόθος όλων μας είναι το Αεροδρόμιο στο Κλειδί), κάνοντας τον Νομό μας (χωρίς να αγνοεί κανείς βέβαια τις τελευταίες εξελίξεις με το θέμα των διοδίων καθώς και των κόμβων σύνδεσης της ΠΑΘΕ) εύκολα προσβάσιμο από τα μεγάλα αστικά κέντρα περιμετρικά. Σε αυτό το σημείο δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνάει το διαρκώς βελτιούμενο και επεκτεινόμενο εσωτερικό οδικό δίκτυο του Νομού καθώς και τα σοβαρότατα εγχειρήματα ακτοπλοϊκής σύνδεσης μέσω του Πλαταμώνα και του Κίτρους. Διαθέτει περίπου 373 ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας 17.839 κλινών καθώς και 1150 μονάδες ενοικιαζομένων δωματίων και διαμερισμάτων με 18000 κλίνες και 35 camping δυναμικότητας 11000 ατόμων περίπου.

Ο τουρισμός της περιοχής μας από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ήταν προσανατολισμένος κυρίως στον οδικό τουρισμό με ένα διαρκώς αυξανόμενο τουριστικό ρεύμα έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν τα γεγονότα στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας προκάλεσαν τα γνωστά προβλήματα στην διέλευση του οδικού Άξονα 10 με καταλυτικές συνέπειες στην πληρότητα των τουριστικών καταλυμάτων. Στην συνέχεια με την έντονη δραστηριοποίηση τόσο των συλλογικών φορέων όσο και της δημόσιας Διοίκησης (Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση) και σε συνέργεια με το ανήσυχο και δραστήριο επιχειρηματικό δυναμικό του Νομού, είχαμε το επιτυχημένο άνοιγμα νέων Αγορών όπως Ρωσία, Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία και πρόσφατα Κίνα και Αλγερία, και έτσι ο Νομός Πιερίας βρίσκεται σε μία σταθερή άνοδο καθώς η χώρα μας παράλληλα έχει αρχίσει να κεφαλαιοποιεί τα οφέλη από την επιτυχημένη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Βέβαια η κρίσιμη διεθνής και εγχώρια σημερινή συγκυρία χωρίς να ανακόπτει την παραπάνω πορεία, δημιουργεί ερωτηματικά τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα χωρίς βέβαια να ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των τουριστικών επιχειρήσεων του Νομού μας είναι ΜΜΕ οικογενειακού χαρακτήρα κυρίως, γεγονός το οποίο δίνει την δυνατότητα ελαστικοποίησης των όρων λειτουργίας τους καθώς διαθέτουν και την εμπειρία από την διαχείριση ανάλογων καταστάσεων στο παρελθόν. Είναι άλλωστε αυτή η δομή των επιχειρήσεών μας η οποία διασφαλίζει και την ροή του τουριστικού εισοδήματος σε πολύ ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού του Νομού μας κατατάσσοντας την τουριστική βιομηχανία κρίσιμο παράγοντα για την ευμάρεια των πολιτών και την διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.

Η κυριότερη πρόκληση για τη βιομηχανία του τουρισμού, τις επιχειρήσεις και τους προορισμούς του κατά τις δύο επόμενες δεκαετίες είναι η εξής: με ποιον τρόπο είναι δυνατή η διαχείριση της τουριστικής δραστηριότητας και της αναμενόμενης ανάπτυξης έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν υπερβαίνει τα όρια των διαθέσιμων πόρων, καθώς και τις δυνατότητες αναπαραγωγής των εν λόγω πόρων, παράλληλα με την εμπορική επιτυχία του τομέα. Καθώς το προϊόν στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην περιβαλλοντική, πολιτιστική και κοινωνική ποιότητα, ο τομέας - εάν δεν υπάρξει αειφόρος διαχείριση - κινδυνεύει να επιδεινώσει ή ακόμα και να καταναλώνει τη δική του βάση πόρων παραγωγής εσόδων, και επομένως να καταστεί οικονομικά και κοινωνικά μη βιώσιμος.

Με ειδικές στρατηγικές, οι τουριστικές δραστηριότητες πρέπει να επαναπροσδιοριστούν για να πληρούν αυτές τις απαιτήσεις αειφορίας, τις νέες προκλήσεις και τα αιτήματα από τις μεταβαλλόμενες τουριστικές τάσεις και δραστηριότητες και να συνεχίσουν να αυξάνουν τα εισοδήματα. Η πρόσφατη ανάπτυξη του τουρισμού στην Ευρώπη σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε ένα αυξανόμενο αστικό πληθυσμό με περιβαλλοντική συνείδηση, που αναζητά ξεκούραση μέσω υπαίθριων δραστηριοτήτων και διακοπών ειδικών ενδιαφερόντων. Διαπιστώθηκε ότι το φυσικό περιβάλλον (σε μια αρμονική συμβίωση με το πολιτιστικό περιβάλλον) αποτέλεσε τον κύριο πόλο έλξης των τουριστών μας, αρχής γενομένης από τους μεμονωμένους-πρωτοπόρους τουρίστες των 10ετιών του 50 και του 60 και τους πρώτους οργανωμένους τουρίστες της 10ετίας του 70. Η αναζήτηση «απρόσβλητων», από την ανθρώπινη δραστηριότητα, φυσικών πόρων υπήρξε η βάση της ανάπτυξης του Ελληνικού Τουρισμού, όπως τον ζούμε σήμερα ενός Ελληνικού Τουρισμού ο οποίος βασίζει σε μεγάλο βαθμό την επιβίωση και περαιτέρω ανάπτυξή του στην προστασία του περιβάλλοντος σε όλες της τις εκφάνσεις Άλλωστε η αειφόρος ανάπτυξη του τουρισμού συνδέεται περισσότερο με την ανάπτυξη της ποιότητας παρά της ποσότητας.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα προβλήματα του τουρισμού αναψυχής παγκόσμια αλλά και στον τόπο μας την Πιερία είναι η συγκέντρωσή του σε συγκεκριμένες, περιορισμένες εποχές του έτους, γεγονός που συνδέεται τόσο με το κλίμα όσο και με τις πολιτιστικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της καθημερινής ζωής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον εποχικό κορεσμό των υποδομών επικοινωνίας, των τουριστικών εγκαταστάσεων και της φέρουσας ικανότητας του Προορισμού με ευνόητα αποτελέσματα. Όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν στην άποψη ότι τα επόμενα χρόνια, χωρίς κανείς να αγνοεί την δυναμική του δίπτυχου ήλιος – θάλασσα, οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού (όπως αγροτουρισμός, οικοτουρισμός, ορεινός, θαλάσσιος, κοινωνικός, συνεδριακός, πολιτιστικός, θρησκευτικός και θεραπευτικός τουρισμός, γκολφ, θαλασσοθεραπεία, τουρισμός υγείας, γεωτουρισμός, τουρισμός περιπέτειας, γαστρονομίας, τουρισμός πόλεων κλπ), είναι η λύση για την εμβάθυνση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος. Η ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού μπορεί να συμβάλλει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, στην προσέλκυση «ποιοτικού» τουρισμού, στη συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού και κυρίως των νέων στις περιοχές τους, στη διατήρηση της συνοχής του κοινωνικού ιστού και στην προστασία, διαχείριση και βιώσιμη ανάδειξη των φυσικών οικοσυστημάτων.

Ο Νομός Πιερίας διαθέτει εκτός από τις πολλές οργανωμένες Ακτές του (Μεθώνη, Μακρύγιαλος, Πύδνα, Αλυκές Κίτρους, Κορινός, Παραλία, Ολυμπιακή Ακτή, Βαρικό, Γρίτσα, Πλάκα Λιτοχώρου, Λεπτοκαρυά, Σκοτίνα, Παραλία Παντελεήμονα, Πλαταμώνας, Νέοι Πόροι) και μία σειρά από μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών Τουρισμού. Διαθέτει το χιονοδρομικό Κέντρο του Ελατοχωρίου το οποίο σε μία σπάνια συγκυρία απέχει περίπου 1 ώρα από την θάλασσα, καθώς και παραδοσιακούς οικισμούς (Π. Παντελεήμονας, Π. Πόροι Π. Σκοτίνα, Μόρνα, Πέτρα, Π.Βροντού, Ανω και Κάτω Μηλιά, Κολινδρος, Λιτόχωρο, Δίον), πλήθος μνημείων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου όπως ναοί και μοναστήρια, φεστιβαλικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, ένα απαράμιλλο φυσικό ανάγλυφο (Εθνικός Δρυμός Ολύμπου, Πιέρια, Υγροβιότοποι των Αλυκών Κίτρους, το Δέλτα του Αλιάκμονα καθώς και του Πηνειού στους Ν.Πόρους) καθώς και πλήθος Αρχαιολογικών χώρων ( Αρχαίο Δίον, Ολυμπος, Αρχαία Πύδνα, Προϊστορικός οικισμός Μακρυγιάλου, Κάστρο Πλαταμώνα, Λουλουδιές Κίτρους, Λείβηθρα, Μεθώνη κ.α.). Διαθέτει την δυνατότητα ανάπτυξης συνεδριακού τουρισμού, τουρισμού γαστρονομίας, ιαματικού τουρισμού (Αλυκές Κίτρους) καθώς και τουρισμού περιπέτειας (ορειβασία, πεζοπορία, κατάβαση ρεμάτων, ορεινής ποδηλασίας, αναρρίχησης). Ωστόσο χωρίς να αποτολμούμε κάποια ιεράρχηση όλων αυτών, διαθέτει παράλληλα το μοναδικό στον κόσμο συγκριτικό πλεονέκτημα ενός διεθνώς πασίγνωστου brand name όπως είναι ο Όλυμπος με ένα σημαντικότατο αρχαιολογικό και μυθολογικό υπόβαθρο, σε συνδυασμό με την τεράστια και διεθνώς αναγνωρίσιμη πολιτιστική και πολιτισμική κληρονομιά του αρχαίου Δίου των Μακεδονικών χρόνων, γεγονότα τα οποία σε συνέργεια με την ήδη υφιστάμενη τουριστική υποδομή της περιοχής όπως και αυτήν που μπορεί να αναπτυχθεί, καθώς και την υπάρχουσα τεχνογνωσία του ανθρώπινου δυναμικού της Πιερίας, μπορούν να δημιουργήσουν ένα μοναδικό γεγονός στο παγκόσμιο τουριστικό γίγνεσθαι. Η σημερινή πρωτοβουλία του δήμου Δίου ενταγμένη σε μία σειρά ανάλογων προηγούμενων δράσεων είναι εξαιρετικά καίρια γιατί ο τουρισμός και οι εναλλακτικές μορφές του έχουν ως πυρήνα τις ΜΜΕ με αποτέλεσμα όχι μόνο την ευημερία των αριθμών ως ποσοτικά στοιχεία αλλά κυρίως την ανάπτυξη για τον άνθρωπο με πολλαπλά οφέλη για την τοπική κοινωνία, διαφυλάττοντας παράλληλα τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους. Απαραίτητες προϋποθέσεις για όλα αυτά είναι εκτός από τον πολύ προσεκτικό και μακρόπνοο σχεδιασμό του στρατηγικού οράματος, η στενή και αρμονική συνεργασία όλων των τοπικών αρχών, φορέων και πολιτών μέσα από έναν ευρύτερο κοινωνικό διάλογο όπως συμβαίνει άλλωστε σήμερα σε αυτή την αίθουσα, καθώς και η έντονη παρουσία της Πιερίας γενικότερα στον ευρύτερο αναπτυξιακό χάρτη. Κλείνοντας την εισήγησή μου θα ήθελα να τονίσω ότι πεποίθηση όλων μας άλλωστε είναι ότι ο τόπος μας η Πιερία μπορεί και οι πολίτες της θέλουν ένα ακόμα καλύτερο μέλλον.