* ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ ΑΝΑΒΙΩΣΕ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΣΙΧΝΩΝ. ΣΤΟ ΔΙΟΝ Ο ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΒΑΦΥΡΑ.
* ΑΓΙΑΣΜΟΙ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗ ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ, ΣΤΗ ΣΚΟΤΙΝΑ, ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΜΩΝΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ.
Με κατά τόπους τελετές και εκδηλώσεις γιορτάστηκε και φέτος στον δήμο Δίου-Ολύμπου η εορτή των Θεοφανίων ή των Φώτων.
Οι τελετές είχαν ξεχωριστό χαρακτήρα για κάθε δημοτική ενότητα του δήμου αφού στο Λιτόχωρο αναβίωσε το βυζαντινό έθιμο των σίχνων, στο Δίον ο αγιασμός των υδάτων έγινε στον αρχαιολογικό χώρο ενώ στον Ανατολικό Όλυμπο οι εκδηλώσεις έλαβαν χώρα κυρίως στις ακτές.
ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ
Στην έδρα του νέου δήμου Δίου-Ολύμπου, στο Λιτόχωρο, η καθιερωμένη εκδήλωση αγιασμού των υδάτων έγινε, μετά τη Θεία Λειτουργία, σε χώρο που βρίσκεται δίπλα από τα νερά του ποταμού Ενιπέα, στον «Λάκκο», όπως λένε οι Λιτοχωρίτες. Εκεί οι Ιερείς έψαλαν τον Αγιασμό και πραγματοποιήθηκε η τελετή κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού.
Συνωστισμός νέων παιδιών παρατηρήθηκε πριν από τη ρίψη του Τιμίου Σταυρού. Η ρίψη του Σταυρού έγινε όταν ένας εκ των Ιερέων που συμμετείχαν στην τελετή, έψελνε για τρίτη φορά το «εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε». Στα παγωμένα νερά του «Λάκκου» βούτηξαν 39 νέα παιδιά και μετά από κάμποσα λεπτά ο Άγγελος Κουρδής βρήκε τον Σταυρό, τον ασπάστηκε και τον ανύψωσε σηκώνοντας ψηλά χέρια του.
Πολλοί από τους άλλους νεαρούς που βρέθηκαν μαζί του στα νερά, με θριαμβευτικό τρόπο σήκωσαν τον Άγγελο Κουρδή στους ώμους τους και ακολούθως ασπάζονταν τον Σταυρό. Η τελετή στον «Λάκκο» ολοκληρώθηκε με την ενβάπτιση των λαβάρων (σίχνων) στα αγιασμένα πλέον νερά.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΣΙΧΝΩΝ
Όπως προαναφέρθηκε, την ημέρα των Θεοφανίων γίνεται κάθε χρόνο στο Λιτόχωρο η κορύφωση αναβίωσης του βυζαντινού εθίμου των σίχνων. Τα σίχνα είναι σημαίες λιτοχωρίτικων πλοίων, είναι λάβαρα με ψηλούς ιστούς, με αργυρούς σταυρούς και πολύχρωμες σημαίες, που φυλάσσονται σε ναούς και ξωκλήσια του Λιτοχώρου.
Η αναβίωση του εθίμου ξεκινά μια μέρα πριν τα «Φώτα» και συγκεκριμένα, την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου έγινε το «δέσιμο των σταυρών», ετοιμάστηκαν δηλαδή τα σίχνα για τη σιχνοφορία.
Την Παρασκευή 6 Ιανουαρίου, ανήμερα της εορτής των Θεοφανίων, οι σιχνοφόροι, ψέλνοντας το «Κύριε ελέησον» σε ένα μακρόσυρτο και ιδιόρρυθμο μέλος, μετέφεραν εν πομπή τα σίχνα στην κεντρική πλατεία. Αμέσως μετά η πομπή, με τη συνοδεία στρατιωτικού αγήματος από την 24η ταξιαρχία Λιτοχώρου, κατηφόρισε για τον «Λάκκο», όπου έγινε η τελετή του αγιασμού των υδάτων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διέλευση των ιερών και ιστορικών λαβάρων κάτοικοι του Λιτοχώρου συνηθίζουν να ρίχνουν τουφεκιές στον αέρα. Μάλιστα, κάποιοι Λιτοχωρίτες λένε ότι οι τουφεκιές στον αέρα αποτελούν έθιμο το οποίο δεν σταμάτησε να τηρείται ούτε και κατά την περίοδο της σκλαβιάς των πεντακοσίων χρόνων από τους Τούρκους.
Υποστηρίζουν ακόμη ότι οι τουφεκιές ήταν και ένα δείγμα αντρειοσύνης, αλλά, ειδικά για την περίοδο της τουρκοκρατίας, ήταν και ένα μήνυμα υπενθύμισης για λευτεριά. Και το μήνυμα αυτό, τονίζουν, κάποια στιγμή οδήγησε και σε ξεσηκωμό των κατοίκων εναντίον των κατακτητών με την επανάσταση του Ολύμπου το 1878.
Την επόμενη μέρα, Σάββατο 7 Ιανουαρίου, τα σίχνα επέστρεψαν στις ενορίες και στα ξωκλήσια.
Το έθιμο αυτό παρακολούθησαν και φέτος εκατοντάδες κάτοικοι του Λιτοχώρου, κάμποσοι Λιτοχωρίτες που διαμένουν στη Θεσσαλονίκη, Πιεριείς από την Κατερίνη και από άλλες περιοχές του νομού καθώς επίσης και ορισμένοι επισκέπτες από άλλους νομούς της χώρας, που την ημέρα των Φώτων μετέβησαν στο Λιτόχωρο για τον αγιασμό των υδάτων και για να παρακολουθήσουν το έθιμο των σίχνων.
ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ
Στην τελετή αγιασμού των υδάτων στον «Λάκκο», κοντά στον Ενιπέα ποταμό, παραβρέθηκαν η αντιπεριφερειάρχης Πιερίας Σοφία Μαυρίδου, ο εκλεγμένος δήμαρχος Δίου-Ολύμπου Γιώργος Παπαθανασίου, ο αναπληρωτής δήμαρχος Δίου-Ολύμπου Γιώργος Φαρμάκης, εκπρόσωπος του βουλευτή Κώστα Κουκοδήμου αλλά και ο πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Λιτοχώρου Δημήτρης Ανδριάς.
Το «παρών» έδωσαν επίσης ο τ. δήμαρχος του τ. δήμου Λιτοχώρου και νυν δημοτικός σύμβουλος Δίου-Ολύμπου Αθανάσιος Τσιφοδήμος, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Δίου-Ολύμπου, Γιώργος Κωτούλης, ο αντιδήμαρχος Δίου-Ολύμπου Πέτρος Κιάφας, οι δημοτικοί σύμβουλοι Γιώργος ελευθερίου, Σοφία Ζουρζούρα, Ευαγγελία Μόχλα κ.ά., ο διοικητής του νοσοκομείου Κατερίνης Στέργιος Φαρμάκης, τ. νομαρχιακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, υπάλληλοι του δήμου Δίου-Ολύμπου, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος κόσμου.
ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΙΟΥ
Τελετές αγιασμού των υδάτων σε ανοιχτούς χώρους τελέστηκαν στη δημοτική ενότητα Δίου, ανήμερα της εορτής, και συγκεκριμένα στην Καρίτσα, στο Δίον αλλά και στη Βροντού.
Ιδιαίτερο χαρακτήρα είχε η εκδήλωση στο Δίον, επειδή έγινε μέσα στον αρχαιολογικό χώρο και συγκεκριμένα στα νερά του ποταμού Βαφύρα, με την παρουσία της αντιδημάρχου Μαρίας Τσιμήτρη, δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, εκπροσώπων άλλων φορέων και κατοίκων της περιοχής.
Εκεί συγκεντρώθηκαν τοπικές αρχές, κάτοικοι της περιοχής, αρχαιολόγοι αλλά και επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου είτε για να συμμετάσχουν στην εκδήλωση είτε και για να βιντεοσκοπήσουν την τελετή.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τελετές αγιασμού των υδάτων, αλλά εντός των Ιερών Ναών, πραγματοποιήθηκαν σε άλλες κοινότητες της δημοτικής ενότητας Δίου.
ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝ.ΟΛΥΜΠΟΥ
Επιπλέον, τελετές αγιασμού των υδάτων τελέστηκαν και στη δημοτική ενότητα του Ανατολικού Ολύμπου με την παρουσία των αντιδημάρχων Σοφίας Νούλα και Βασίλη Βροχαρίδη, δημοτικών συμβούλων της περιοχής και εκπροσώπων άλλων φορέων.
Εκεί οι τελετές είχαν έναν ξεχωριστό χαρακτήρα, επειδή οι περισσότερες πραγματοποιήθηκαν σε ακτές προκειμένου να αγιασθούν τα θαλάσσια ύδατα.
Συγκεκριμένα, μετά τη Θεία Λειτουργία και τη Δοξολογία τελέστηκαν αγιασμοί στις ακτές Λεπτοκαρυάς, Σκοτίνας, Πλαταμώνα και Πόρων. Τέλος, στον Νέο Παντελεήμονα η τελετή αγιασμού των υδάτων έγινε σε χώρο δίπλα από τον Ιερό Ναό.
