Τα δάκρυα παράγονται κατά κύριο λόγο από το δακρυϊκό αδένα που βρίσκεται κάτω από το άνω βλέφαρο. Ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα σηµαντικός για την οµαλή λειτουργία και υγεία των µατιών δεδοµένου ότι, α. Λιπαίνουν τον κερατοειδή (τον πρόσθιο, διάφανο χιτώνα του µατιού), β. Θρέφουν και προστατεύουν τον κερατοειδή, γ. Προστατεύουν το µάτι από λοιµώξεις λόγω της αντιβακτηριδιακής τους δράσης, δ. Βοηθούν στην αποµάκρυνση βακτηρίων και νεκρών κυττάρων και ε. Συµµετέχουν στην οµαλοποίηση της διάθλασης.
Η υπερπαραγωγή δακρύων
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η φυσιολογική ροή δακρύων εκτρέπεται από το φυσιολογικό. Υπερπαραγωγή δακρύων υπάρχει όποτε ερεθίζεται ο επιπεφυκότας (το «δέρµα» του µατιού ή ο κερατοειδής) από οποιονδήποτε εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα. Πιο συγκεκριµένα:
1. Έκτοπες βλεφαρίδες, δηλαδή βλεφαρίδες που δεν έχουν τη φυσιολογική κλίση προς τα έξω, αλλά ακουµπούν στον κερατοειδή και τον ερεθίζουν. Αυτή η κατάσταση συχνά σχετίζεται και µε εντρόπιο, παθολογική δηλαδή στροφή του χείλους του βλεφάρου προς τα µέσα, κάτι που παρατηρείται συχνά σε µεγάλες ηλικίες.
2. Βλεφαρίτιδα. Μια φλεγµονή του χείλους του βλεφάρου συνήθως από υπερπαραγωγή σµήγµατος σε συνδυασµό µε αποικισµό από µικρόβια.
3. Ξένο σώµα (ακόµη και µικροσκοπικό σε µέγεθος) στον κερατοειδή, στον επιπεφυκότα ή κάτω από τα βλέφαρα.
4. Επιπεφυκίτιδα, φλεγµονή του επιπεφυκότα οφειλόµενη σε βακτήρια, ιούς ή αλλεργία.
5. Κερατίτιδα, φλεγµονή του κερατοειδούς.
6. Σκληρίτιδα ή επισκληρίτιδα, φλεγµονή του «άσπρου» του µατιού.
7. Ραγοειδίτιδα, φλεγµονή δοµών που βρίσκονται εσωτερικά στο µάτι.
8. Ξηροφθαλµία. Η δακρύρροια από έναν «ξηρό οφθαλµό» ακούγεται κάπως παράδοξη, αλλά, αν τα δάκρυα δεν µπορούν να κρατήσουν αρκετά υγρό τον οφθαλµό, τότε το µάτι ερεθίζεται. Κατά τον ερεθισµό αυτό ο δακρυϊκός αδένας παράγει µεγάλη ποσότητα δακρύων που τελικώς ξεχειλίζουν από το µάτι.
Η εξακρίβωση της αιτίας της δακρύρροιας γίνεται µε ειδικές εξετάσεις, ενώ για την αντιµετώπισή της θα πρέπει να αντιµετωπιστεί η αιτία που την προκαλεί. Aν η αιτία είναι ανατοµική, η φυσιολογική πορεία των δακρύων αντιµετωπίζεται µε απλές επεµβάσεις.
