Ποιους αφορά;
Πρωτίστως τις τράπεζες ελληνικές και ξένες, καθώς είχαν αποδεχθεί και το αρχικό 21%. Η βάση της ανταλλαγής ομολόγων είναι .............
εθελοντική και δεν έχουν περιληφθεί με εξαναγκασμό τα ασφαλιστικά ταμεία.
Στο βαθμό που το μεγαλύτερο κούρεμα σε 50% ή 60% αφορά το PSI, εκείνο που σημαίνει- ως σολομώντεια λύση μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας- είναι να πεισθούν οι τράπεζες και να ενισχυθούν από τον μηχανισμό EFSF για εθελοντικό κούρεμα αντί 21% στο 50% ή 60%.
Τι σημαίνει για τις ελληνικές τράπεζες αυτό το μεγαλύτερο κούρεμα;
Για αυτές ένα κούρεμα 50% σημαίνει συνολικά 15 δις ευρώ ζημίες, περίπου 6 δις ευρώ ζημιά από το κούρεμα του 21% και επιπλέον άλλα 9 δις ευρώ αν το συνολικό κούρεμα μέσω του PSI φθάσει στο 50%.
Αν το κούρεμα αποφασισθεί στο 60% οι ζημίες υπολογίζονται σε 18 δις ευρώ.
Χοντρικά κάθε 10 ποσοστιαίες μονάδες κουρέματος (10%), αντιστοιχούν σε ζημιές περίπου 3 δις ευρώ.
Υπό αυτές τις συνθήκες κουρέματος η Τρόϊκα έχει υπολογίσει, ότι με το 50% haircut το χρέος θα βρίσκεται στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020 και με κούρεμα 60% το χρέος θα βρεθεί στο 110% του ΑΕΠ.
Να σημειωθεί ότι οι ελληνικές τράπεζες, για αυτό έχει επειμείνει σχετικά ο υπουργός Οικονομικών, έχουν προβλέψει ήδη ζημιές 6 δις ευρώ από το κούρεμα 21%. Θα χρειασθεί να προβλέψουν και να εγγράψουν ζημιές άλλα 9 δις ευρώ αν το κούρεμα φθάσει στο 50%.
Πώς διασφαλίζονται οι τράπεζες έναντι αυτών των ζημιών
Μέσα από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).Το ύψος του κουρέματος θα δείξει ποιες και πόσες ελληνικές τράπεζες θα προσφύγουν στο ΤΧΣ.
Την ίδια ώρα, πάντως, μετά και την τεκμηριωμένη ανάλυση του ΣΕΒ ότι το μεγαλύτερο κούρεμα μπορεί να αποβεί καταστροφικό και ο πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και άμισθος σύμβουλος του Πρωθυπουργού Λουκάς Παπαδήμος σε άρθρο του στους Financial Times αντιτίθεται σε μεγαλύτερο κούρεμα.
Ο κ. Παπαδήμος αναφέρει ότι τα πιθανά οφέλη από την ανακούφιση του χρέους θα είναι πολύ μικρότερα από ότι υποστηρίζεται, ενώ η διαδικασία εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους όχι μόνο για τη χώρα, αλλά συνολικά για το ευρωσύστημα. Στην περίπτωση της Ελλάδας, σημειώνει, το 30% του χρέους (η ονομαστική αξία του οποίου στο τέλος Ιουλίου ήταν 366 δισ. ευρώ) ανήκει σε Έλληνες, κυρίως τράπεζες, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία.
Ένα σημαντικό «κούρεμα» του χρέους θα οδηγούσε τους οργανισμούς αυτούς σε αναζήτηση κρατικής βοήθειας. Παράλληλα, οι απώλειες των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρήσεων εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα θα έπλητταν την οικονομική δραστηριότητα και κατ’ επέκταση τα φορολογικά έσοδα.
Ακόμη, μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους είναι στην κατοχή θεσμικών φορέων (ΔΝΤ, ΕΚΤ κ.ά.) και τυχόν σημαντική απομείωση των δανείων αυτών επίσης θα απαιτούσε την παρέμβαση των κυβερνήσεων για την ενίσχυσή τους. Για σειρά λόγων οι φορείς αυτοί δεν μπορούν να επιβαρυνθούν με το κόστος μιας αναδιάρθρωσης.
Έτσι, μόνο το 40% του χρέους βρίσκεται στην κατοχή ξένων ιδιωτών επενδυτών και ένα «κούρεμα» της τάξης του 50% θα οδηγούσε σε μείωση του συνολικού κόστους μόνο κατά 20%. Ένα τέτοιο «κούρεμα» θα απελευθέρωνε μεγάλους κινδύνους, επισημαίνει ο κύριος Παπαδήμος.
Διαβάστε τι σημαίνει πρακτικά το «κούρεμα» για τον απλό πολίτη:
Καταθέσεις
Οι τράπεζες θα δεχθούν μεγάλη πίεση στη ρευστότητά τους, καθώς θα υποστούν σημαντικές ζημιές, εξαιτίας των ομολόγων που βρίσκονται στην κατοχή τους. Για τη στήριξή τους θα δοθούν κεφάλαια από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας της ευρωζώνης (EFSF). Θεωρητικά δεν θα υπάρξει πρόβλημα, όπως τουλάχιστον διαβεβαιώνουν όσοι γνωρίζουν. Πρόβλημα θα υπάρξει εάν για «ψυχολογικούς» κυρίως λόγους σπεύσουν οι καταθέτες να αποσύρουν μαζικά τα χρήματά τους από την τράπεζα, αν και δεν υπάρχει λόγος για κάτι τέτοιο. Στην περίπτωση αυτή δεν αποκλείεται να εφαρμοστούν μέτρα για τη «μη επιλεκτική χρεοκοπία», όπως το πλαφόν στα όρια αναλήψεων, έστω και για λίγες ημέρες. Πρόκειται για ακραίο οπωσδήποτε σενάριο, αλλά υπαρκτό.
Δάνεια
Η πίεση ρευστότητας στις τράπεζες ίσως οδηγήσει στη διακοπή κάθε πίστωσης, μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Εάν το EFSFανταποκριθεί άμεσα στο καθήκον του να χορηγήσει ρευστότητα, το πρόβλημα θα είναι ασήμαντο ή μικρής διάρκειας. Εάν διαρκέσει, δεν αποκλείεται να διακοπούν και οι «ανοιχτές» γραμμές πίστωσης, όπως π.χ. οι αναλήψεις χρημάτων μέσω των πιστωτικών καρτών, που είτε θα κοπούν εντελώς είτε θα τεθεί σε αυτές μικρό όριο. Αρκετές τράπεζες ενδέχεται να διακόψουν επίσης τη δυνατότητα αγοράς καταναλωτικών ειδών με πιστωτικές κάρτες, όπως ήδη έχουν κάνει ακόμη και για καθυστερήσεις δύο ημερών στην καταβολή της δόσης. Στην περίπτωση αυτή η κάρτα σας θα χρησιμεύει μόνο για να πληρώνετε την ελάχιστη δόση στο ATMαλλά δε θα μπορείτε να κάνετε αγορές! Δυστυχώς, ενώ οι τράπεζες θα σταματήσουν να χορηγούν εντελώς πιστώσεις για κάποιο διάστημα, θα συνεχίσουν να ζητάνε την αποπληρωμή των δανείων που ήδη έχουν δώσει. Δεν αποκλείεται όμως να υπάρξει συντονισμένη κίνηση ρύθμισης των δανείων, με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής ή με καταβολή μόνο των τόκων για ένα διάστημα, ώστε να μην καταρρεύσει από την αδυναμία πληρωμών όλο το σύστημα.
Μισθοί και συντάξεις.
Στον ιδιωτικό τομέα, εάν δεν υπάρξουν άλλες απρόβλεπτες καταστάσεις, δεν αναμένεται να υπάρξει άμεσα πρόβλημα ή θα αφορά αυτό μικρές κυρίως εταιρείες που στηρίζουν τη ρευστότητά τους στην τραπεζική χρηματοδότηση. Σε δεύτερο χρόνο όμως η εσωτερική υποτίμηση κατά 50% ενδέχεται να οδηγήσει σε μειώσεις μισθών και ομαδικές απολύσεις. Στο Δημόσιο τομέα, πέρα από τα μέτρα που είναι ήδη γνωστά, ίσως τεθούν επί τάπητος και άλλα. Εάν επίσης προηγηθεί μερική στάση πληρωμών πριν από το «κούρεμα», ίσως υπάρξει καθυστέρηση λίγων εβδομάδων στην καταβολή μισθών και συντάξεων. Το μεγάλο πρόβλημα όμως στις συντάξεις θα έχει να κάνει με τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων σε βάθος χρόνου, καθώς θα υποστούν μεγάλες ζημιές από τα «κουρεμένα ομόλογα» και θα χρειασθούν ανακεφαλαίωση για να συνεχίσουν να λειτουργούν.
Καταναλωτικά αγαθά – Super Market
Από την στιγμή που δεν υπάρχει «κανονική» χρεοκοπία και η Ελλάδα παραμείνει στο ευρώ, δεν θα υπάρξει πρόβλημα εφοδιασμού από εισαγόμενα είδη. Οι τιμές των αγαθών αναμένεται να πέσουν, προσαρμοζόμενες και αυτές στη μείωση του βιοτικού επιπέδου, σε μια από τις ελάχιστες θετικές συνέπειες.
Ακίνητα
Όπως και με τα καταναλωτικά αγαθά, οι τιμές των ακινήτων θα προσαρμοσθούν προς τα κάτω, σε εφαρμογή του νόμου προσφοράς και ζήτησης. Όσοι αγόρασαν σπίτι με δάνειο όμως θα δουν να μεγαλώνει το ποσοστό του εισοδήματος που πρέπει να διαθέτουν για το στεγαστικό τους δάνειο, την ίδια στιγμή που η αξία του ακινήτου τους θα ακολουθεί την αντίστροφη διαδρομή και θα πέφτει σημαντικά.
