Ένα ανθρώπινο δημιούργημα που συναγωνίζεται σε γοητεία τα πιο θαυμαστά μνημεία της φύσης. Η τεχνητή Λίμνη Πλαστήρα ήταν κάποτε το όραμα ενός διορατικού ηγέτη· σήμερα είναι ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στην Ελλάδα, με εντυπωσιακές εικόνες φυσικής ομορφιάς και...
ένα σωρό γραφικούς παραλίμνιους οικισμούς που δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο.
Είναι από εκείνες τις φωτεινές περιπτώσεις όπου ο άνθρωπος καλείται να «διορθώσει» τις... παραλείψεις της φύσης. Και το κάνει τόσο καλά που λες «δεν μπορεί, αυτό που βλέπω είναι στ' αλήθεια ένα δώρο της φύσης». Κι όμως, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο με την πρώτη ματιά, η Λίμνη Πλαστήρα δεν βρισκόταν πάντα εδώ.
Στη θέση όπου σήμερα το βλέμμα χάνεται στα νερά της τεχνητής λίμνης κάποτε απλωνόταν το οροπέδιο της Νεβρόπολης, και αντί για πέστροφες κατοικούσαν ελάφια («νεβρός» λέγεται το νεογνό του ελαφιού). Και κάπως έτσι θα συνεχιζόταν η ιστορία της περιοχής, αν δεν βρισκόταν ο Νικόλαος Πλαστήρας. Ο γνωστός και ως «Μαύρος Καβαλάρης», γέννημα-θρέμμα της περιοχής, στρατηγός και πρωθυπουργός της Ελλάδας, «είδε» στη Νεβρόπολη αυτό που θα άλλαζε άρδην τη φυσιογνωμία του τοπίου αλλά και τη ζωή των κατοίκων του· προς το καλύτερο.
Ο Πλαστήρας, λοιπόν, συνέλαβε την ιδέα ενός φράγματος, μιας τεχνητής λίμνης που θα συγκέντρωνε τα νερά από τους χειμάρρους των βουνών, τα ρυάκια και τις πηγές του ποταμού Μέγδοβα και θα πλημμύριζε το οροπέδιο. Ο ίδιος δεν πρόλαβε να δει το όραμά του να υλοποιείται (πέθανε το 1953), ωστόσο η ιδέα του πέτυχε τον σκοπό της. Το φράγμα ολοκληρώθηκε το 1959, καλύπτοντας τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά δημιουργώντας παράλληλα ένα ασύλληπτης ομορφιάς τοπίο που λίγες δεκαετίες αργότερα θα «μαγνήτιζε» επισκέπτες από όλη την Ελλάδα - και όχι μόνο!
Μπορείς να κάνεις ολόκληρο τον γύρο της Λίμνης Πλαστήρας μέσα σε μισή μέρα, καλύπτοντας μια απόσταση που δεν ξεπερνά τα 65 χλμ. Το οδικό δίκτυο είναι εξαιρετικό (παντού άσφαλτος), μην κάνεις, ωστόσο, το λάθος να... τρέχεις γύρω από τη λίμνη. Η παραλίμνια περιήγηση στις όχθες και στα χωριά της περιοχής θα πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο... άνετη και χαλαρή; Πώς αλλιώς θα απολαύσεις τους αμέτρητους χρωματισμούς της λίμνης κατά τη διάρκεια της μέρας; Κάθε ώρα, είτε πρωί είτε μεσημέρι είτε απόγευμα και ηλιοβασίλεμα, η λίμνη παίζει με το φως και τα νερά με τα σύννεφα δημιουργούν απίστευτους καθρεφτισμούς, ένα άκρως ατμοσφαιρικό σκηνικό που σπάνια συναντάς όχι στην Ελλάδα μα στον κόσμο ολόκληρο.
ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ:
Με το τραγούδι, με το κρασί
Όποιο χωριό και να διαλέξεις για να ξεκινήσεις την παραλίμνια περιπέτεια, η επιλογή σου θα είναι πέρα για πέρα σωστή.
Επειδή όμως για τα πάντα χρειάζεται μια αρχή, ας επιλέξουμε τον Μεσενικόλα, το γραφικό χωριό που απέχει μόλις 25 χλμ. από την Καρδίτσα. Ονομαστός για το μαύρο του κρασί (αλλά και τα λουκάνικα), ο Μεσενικόλας δεν έχει θέα προς τη λίμνη μα προς τον καρδιτσιώτικο κάμπο.
Αξίζει να καθίσεις στην κεντρική του πλατεία, με τα τρία επίπεδα, το μικρό κανονάκι και τον τεράστιο πλάτανο με τον σκισμένο κορμό, για να ξεκουραστείς στη δροσιά της πριν συνεχίσεις τον δρόμο σου.
Στον Μεσενικόλα θα δεις τον Δεκαπενταύγουστο και τη Γιορτή του Κρασιού, ένας θεσμός που έχει εξελιχτεί σε κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός της Θεσσαλίας, που έχει κατορθώσει να κάνει το όνομα του χωριού να ταξιδέψει και πέρα από τα όρια του νομού.
Το κρασί μάλιστα έχει εδώ και τον δικό του χώρο, τον Οίκο Οίνου και Αμπέλου, μια πρωτοβουλία του Δήμου Πλαστήρα για την περαιτέρω ανάπτυξη του οινοτουρισμού στην περιοχή της λίμνης, αλλά και την προβολή των εξαιρετικής ποιότητας κρασιών του χωριού.
ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ:
Στα ίχνη του Μαύρου Καβαλάρη
Ακολουθώντας την παραλίμνια διαδρομή από τον Μεσενικόλα και προς βορρά, ερχόμαστε στο Μορφοβούνι, έδρα του δήμου και γενέτειρα του στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα. Και αν ακόμα δεν το γνωρίζεις, άλλωστε, θα το καταλάβεις αμέσως, από την πινακίδα που σε καλωσορίζει στο χωριό, από το όνομα του κεντρικού δρόμου που διασχίζει το χωριό, από το πετρόκτιστο μουσείο με φωτογραφίες και ντοκουμέντα για τη ζωή του, ακόμα και από τα αναμνηστικά σουβενίρ που θα δεις να πωλούνται στα μαγαζιά, με το πρόσωπο του Μαύρου Καβαλάρη. Τι κι αν το Μορφοβούνι δεν διαθέτει θέα προς τη λίμνη που φέρει το όνομα του διάσημου τέκνου του; Μπορεί να μη συμμετείχε στην τουριστική ανάπτυξη που επέφερε η δημιουργία του φράγματος, κατόρθωσε ωστόσο με τον τρόπο αυτό να διατηρήσει ανέπαφη τη γραφικότητά του και το παραδοσιακό του χρώμα.
«Βασανισμένο» χωριό το Μορφοβούνι, καταστράφηκε αρκετές φορές στο παρελθόν από κατακτητές, με τελευταίους τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Τα περισσότερα σπίτια του χωριού καταστράφηκαν, δεκάδες οικογένειες έμειναν άστεγες και χρειάστηκε να περάσουν κάποια χρόνια ώσπου το χωριό να ανοικοδομηθεί, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50, χάρη και στην οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό.
Χτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού, το Μορφοβούνι απολαμβάνει σήμερα εξαιρετικής θέας στον κάμπο της Καρδίτσας και χάρη στη γεωγραφική του θέση μοιάζει να εποπτεύει ολόκληρη τη γύρω περιοχή. Εκτός από τον Νικόλαο Πλαστήρα, από το Μορφοβούνι έλκουν την καταγωγή τους ο ζωγράφος Δημήτρης Γιολδάσης, αλλά και ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης. Προς τιμήν, μάλιστα, του «αιώνια έφηβου» διοργανώνεται στο χωριό και ο λογοτεχνικός διαγωνισμός «Αντώνης Σαμαράκης», στον οποίο νέοι συγγραφείς αναδεικνύουν το ταλέντο τους.
Από το Μορφοβούνι η διαδρομή συνεχίζει προς τα δυτικά. Περίπου 7 χλμ. χωρίζουν το χωριό από τη διασταύρωση Κρυονερίου, μια διαδρομή κατά την οποία θα πλησιάσεις τις βόρειες όχθες της λίμνης, θα δεις φιορδ-μινιατούρες, ενώ απέναντι θα βλέπεις τα βουνά της δυτικής όχθης με τα σύννεφα της ομίχλης να κρύβουν τις κορυφές τους.
ΔΥΤΙΚΗ ΟΧΘΗ:
Παιχνίδι πράσινου και γαλάζιου
Τ ο ορεινό χωριό της Κερασιάς απέχει περίπου 9 χλμ. από το Μορφοβούνι και γύρω στα 29 χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Είναι χωρογραφικά το πρώτο χωριό της δυτικής πλευράς που απολαμβάνει θέα της λίμνης «αφ' υψηλού». Θα δεις τους κατοίκους του να φουσκώνουν από περηφάνια καθώς σου μιλούν για το χωριό τους, όπως οι συνονόματοι κ. Γιώργος και Γιώργος, που συναντήσαμε στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Εκεί, με την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, θα δεις το βλέμμα σου να χάνεται στον ορίζοντα, να βυθίζεται στα νερά της λίμνης Πλαστήρα από τη μια και να ταξιδεύει πέρα προς την Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα.
Συνεχίζοντας, κάνε μια μικρή παράκαμψη, ούτε 2 χλμ. για να περάσεις από το Κρυονέρι και έπειτα συνέχισε την περιήγησή σου ακολουθώντας την παραλίμνια διαδρομή προς τα Καλύβια (5,5 χλμ. από την Κερασιά και περίπου 30 χλμ. από την Καρδίτσα).
Τα χωριά των Καλυβίων, της Πεζούλας, της Φυλακτής και της Νεράιδας είναι κυριολεκτικά «αγκαλιασμένα» από το πράσινο, με καστανιές, βελανιδιές και έλατα, σε ένα υπέροχο παιχνίδια του βουνίσιου πράσινου και του γαλάζιου της λίμνης. Μη χάσεις την ευκαιρία να περάσεις από την Πλαζ Πεζούλας, με τις άρτια οργανωμένες εγκαταστάσεις υπαίθριων δραστηριοτήτων (ποδήλατο, σκοποβολή κ.ά.), ενώ μπορείς να απολαύσεις τον καφέ σου στην καφετέρια της πλαζ με όλη τη λίμνη να απλώνεται μπροστά σου.
Από τη Νεράιδα μπορείς να κατευθυνθείς προς το λιλιπούτειο χιονοδρομικό κέντρο, ιδανικό για αρχαρίους ενώ αξίζει τον κόπο να περάσεις και από το όμορφο χωριό της Φυλακτής, το πιο ορεινό από τα χωριά αυτής της πλευράς της λίμνης.
Από τη Φυλακτή μάλιστα ξεκινά ένας χωματόδρομος (κακής βατότητας) που αν το λέει η καρδιά του... αυτοκινήτου σου, θα σε φέρει μέχρι την άλλη πλευρά του βουνού, στα Λαγκάδια, μέσα από μια εκπληκτική διαδρομή μέσα στα έλατα και την... ομίχλη...
Στα μοναστήρια της Λίμνης
Από τη μονή Κορώνας και τη Μονή Πελεκητής μέχρι και τη Μονή της Πέτρας, τα μοναστήρια περιμετρικά της λίμνης Πλαστήρα είναι εκπληκτικά μνημεία όχι μόνο θρησκευτικής αλλά και πολιτιστικής και ιστορικής αξίας. Η Μονή Κορώνας (ή Κορώνης), μόλις 8 χλμ. από τον Μεσενικόλα και διακρίνεται από μακριά, καθώς έρχεσαι από τον δρόμο του Μοσχάτου και της Μητρόπολης. Είναι η «κορώνα» της Θεσσαλίας, η αρχιτεκτονική της θυμίζει αγιορείτικο μοναστήρι, και από την προνομιακή της θέση εποπτεύει τον Θεσσαλικό κάμπο ήδη από τα μέσα του 16ου αι., όπου και χρονολογείται η ανέγερσή της.
Η Ιερά Μονή Παναγιάς Πελεκητής φαίνεται από μακριά σαν αληθινός βράχος (φωτό) και κάπως έτσι είναι, μια και το μοναστήρι «πελεκήθηκε» πάνω σε έναν απότομο βράχο σε υψόμετρο 1.400 μ., από τον οσιομάρτυρο Δαμιανό μάλιστα. Θα το βρεις περίπου 12,5 χλμ. από το Νεοχώρι και μόλις 2,5 χλμ. από το κοντινό χωριό της Καρδίτσας. Την προσοχή σου θα τραβήξουν οι εντυπωσιακή οχύρωση της μονής, το επίχρυσο τέμπλο στους δύο ναούς της Παναγίας και της Αναλήψεως του Σωτήρος καθώς και οι σπάνιες εικόνες της κρητικής σχολής. Αλλά και το φυσικό περιβάλλον δεν πάει πίσω: αν η ομίχλη δεν καλύπτει τις γύρω πλαγιές, το βλέμμα «χορταίνει» από το πράσινο του έλατου και ο καθαρός αέρας είναι ιδανικός για να φορτίσεις τις μπαταρίες σου. Η μονή γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και συγκεντρώνει πιστούς από ολόκληρη την Ελλάδα.
Η Μονή Πέτρας μπορεί να μην ανήκει στον Δήμο Πλαστήρα (είναι μέρος του διπλανού δήμου), αξίζει ωστόσο τον κόπο να κάνεις μια μικρή παράκαμψη στη διαδρομή σου (περίπου 5 χλμ. από το Λαμπερό) και να την επισκεφτείς. Θα δεις τον εντυπωσιακό βράχο όπου βρέθηκε κάποτε η εικόνα της Παναγίας και το πε-ρίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 17ου αι.
ΝΕΟΧΩΡΙ:
Η πρωτεύουσα των Αγράφων
Το έχουν πει «το μπαλκόνι της λίμνης Πλαστήρα». Ο χαρακτηρισμός δεν διεκδικεί ασφαλώς δάφνες πρωτοτυπίας, δύσκολα ωστόσο θα μπορέσεις να βρεις κάποιον άλλο που να περιγράφει εξίσου καλά την προνομιακή του θέση. Η θέα στη λίμνη που απολαμβάνει το Νεοχώρι δεν έχει το ταίρι της: το μεγαλύτερο κομμάτι της λίμνης είναι ορατό από το χωριό, κάτι που εξηγεί και τη μεγάλη τουριστική ανάπτυξη που γνώρισε (και γνωρίζει) ο οικισμός, διαθέτοντας πλέον ξενοδοχειακές υποδομές πρώτης ποιότητας, χάρη στους άρτια οργανωμένους ξενώνες που φτιάχτηκαν τα τελευταία χρόνια. Μέχρι και το... ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ του χωριού έχει θέα τη λίμνη, κάτι που σε κάνει να αναρωτιέσαι πού επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των θεατών όταν γίνεται κάποιος αγώνας...
Το Νεοχώρι όμως έχει και μεγάλη ιστορία. Πίσω στα 1525, η Συνθήκη Αυτονομίας των Αγράφων (γνωστή και ως Συνθήκη του Ταμασίου) όρισε το χωριό ως επίσημη πρωτεύουσα των Αγράφων. Κάπως έτσι άρχισε να αναπτύσσεται σε κεφαλοχώρι και να αποτελεί πλέον και εμπορικό κόμβο της περιοχής. Οταν κατασκευάστηκε το φράγμα και τα νερά πλημμύρισαν το πάλαι ποτέ οροπέδιο της Νεβρόπολης, το Νεοχώρι άρχισε να χάνει τη λάμψη του· πολλοί κάτοικοι, βλέπεις, είδαν τα κτήματά τους να... βυθίζονται στα νερά της λίμνης.
Η ίδια λίμνη, ωστόσο, ήταν που έμελλε να φέρει και πάλι την ανάπτυξη στο χωριό. Η χαρισματική του τοποθεσία δεν ήταν δυνατό να περάσει απαρατήρητη, και ο τουρισμός έφερε καινούργιο χρώμα στο χωριό.
Σήμερα, αξίζει οπωσδήποτε να επισκεφτείς το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Ερευνας και Εκπαίδευσης, καμάρι και καύχημα των ντόπιων, στους χώρους του οποίου συγκεντρώνονται ακαδημαϊκοί, σπουδαστές, ερευνητές και όσοι γενικά ενδιαφέρονται έντονα για τη φύση και την προστασία της, προωθώντας έτσι τη μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος και την αέναη σχέση με τον άνθρωπο.
ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ:
Εργαστήρι της φύσης
Είναι μια πρωτότυπη όσο και πρωτοποριακή υποδομή «πεδίου» για την ενημέρωση, την εκπαίδευση και την προστασία του περιβάλλοντος. Ο Βοτανικός Κήπος του Νεοχωρίου βρίσκεται 2 χλμ. περίπου έξω από το χωριό και στους χώρους του θα δεις όλα τα είδη χλωρίδας που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Πλαστήρα - και όχι μόνο!
Μέσα από λοφίσκους, τεχνητές λιμνούλες και ειδικά διαμορφωμένα μονοπάτια με επεξηγηματική σήμανση για το κάθε είδος χλωρίδας που φιλοξενείται στον χώρο, ο Βοτανικός Κήπος αποτελεί ένα πρώτης τάξεως ταξίδι στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Ο στόχος του Κήπου είναι η δημιουργία μιας περιβαλλοντικής υποδομής για την ενημέρωση και την εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τα οικοσυστήματα της περιοχής και βέβαια την προστασία του περιβάλλοντος. Στις δράσεις του συγκαταλέγονται η αποθεματοποίηση αναπαραγωγικού υλικού για τη διατήρηση και τον πολλαπλασιασμό σπάνιων φυτικών ειδών, η αξιοποίηση του Κήπου ως εκπαιδευτικού εργαστηρίου, η υλοποίηση πρότυπων περιβαλλοντικών προγραμμάτων, η εξαγωγή επιστημονικής πληροφορίας για το περιβάλλον καθώς και η αναστολή της υποβάθμισης των φυσικών οικοσυστημάτων και η υποστήριξη της βιοποικιλότητας.
Οσο για τα φυτικά είδη που θα δεις στον Κήπο; Από σφεντάμι, ροδιές, κρανιές και κουμαριές μέχρι πουρνάρια, καστανιές, έλατα, κερασιές και πεύκα, όλα βρίσκουν εδώ αρμονικά τη θέση τους.
Ο Βοτανικός Κήπος εγκαινιάστηκε το 1998 και λειτουργεί καθημερινά για το κοινό.
ΦΡΑΓΜΑ:
Εκεί όπου γεννιέται η λίμνη
Ηδιαδρομή που έχεις ξεκινήσει από το Μορφοβούνι και προς τα δυτικά φτάνει πια να καλύψει τη μισή παραλίμνια περιπέτεια. Φτάνεις στον Μπελοκομίτη (ή Μπελεκομύτη), το χωριό με το παράξενο όνομα και τα απίστευτα «φιορδ» που σχηματίζει η λίμνη στην περιοχή του.
Στον Μπελοκομίτη θα βρεις κάποιες από τις καλύτερες ταβέρνες της περιοχής, μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να δοκιμάσεις πέστροφα από τα νερά της λίμνης Πλαστήρα. Αν από την άλλη είσαι λάτρης της πεζοπορίας στη φύση, το χωριό αποτελεί αφετηρία (ή τερματισμό, ανάλογα πώς το βλέπει κανείς) για εξορμήσεις, καθώς υπάρχουν ειδικά μονοπάτια που εφορμούν στα Αγραφα.
Από τον Μπελοκομίτη θα δεις τη λίμνη στα πιο στενά της σημεία, καθώς λίγο παρακάτω (στα 8 χλμ.) βρίσκεται το φράγμα. Πριν φτάσεις εκεί, ωστόσο, κάνε μια παράκαμψη προς τα δυτικά για να επισκεφτείς τον γραφικό οικισμό της Καρίτσας, σε περίπου 6 χλμ. Από εδώ μη χάσεις την ευκαιρία να πας και στη Μονή της Παναγιάς Πελεκητής.
Πριν φτάσεις στο φράγμα, επιβάλλεται άλλη μία παράκαμψη, αυτήν τη φορά με... έπαθλο την ωραιότερη θέα στη λίμνη που έχεις δει μέχρι τώρα. Ενα χιλιόμετρο ασφάλτου και άλλα δύο βατού χωματόδρομου ανάμεσα σε έλατα θα σε φέρουν στο Παρατηρητήριο, σε υψόμετρο 1.350 μ. Ο αρχικός του προορισμός ήταν η παρατήρηση των πτηνών της περιοχής, έλα όμως που η θέα της λίμνης είναι απλώς συγκλονιστική από τόσο ψηλά. Από την άλλη πλευρά του Παρατηρητηρίου απλώνονται οι κατάφυτες πλαγιές των Αγράφων, κυριολεκτικά «πνιγμένες» στα έλατα. Φεύγοντας, μην ξεχάσεις να κλείσεις τις δύο ξύλινες πόρτες που εμποδίζουν την πρόσβαση για τα άφθονα κατσίκια της περιοχής.
Το φράγμα της λίμνης Πλαστήρα είναι από μόνο του ένα εντυπωσιακό αξιοθέατο της περιοχής. Με συνολικά 83 μέτρα ύψος και μήκος 200 μ. στο ψηλότερο σημείο του τόξου του, αποτελεί πόλο έλξης αλλά και σημείο καμπής: άλλαξε τον ρου της ιστορίας της περιοχής, όπως μαρτυρά και η μεγάλη μαρμάρινη πλάκα στα δυτικά της γέφυρας. Στην ανατολική πλευρά θα βρεις και έναν μίνι «εμπορικό δρόμο» με αναμνηστικά από τη λίμνη αλλά και διάφορα τοπικά προϊόντα.
Φεύγοντας από το φράγμα και περνώντας από τα χωριά της Μούχας και της Καστανιάς, για κάποιο διάστημα θα αφήσεις πίσω σου τη θέα της λίμνης, μέχρι να φτάσεις στο Λαμπερό και τον Αγιο Αθανάσιο. Η πλαζ Λαμπερού, στα 3 χλμ. βόρεια του Αγ. Αθανασίου, είναι από τις πρώτες περιοχές της λίμνης που επισκέφτηκε η τουριστική ανάπτυξη, και σήμερα διαθέτει δύο ταβέρνες και ένα υπαίθριο θεατράκι. Σε άλλα 3 χλμ. έρχεσαι στο Τσαρδάκι, στις όχθες της λίμνης, ένα από τα καλύτερα σημεία για φαγητό χάρη στις εξαιρετικές ταβέρνες του. Από εδώ η μονή Κορώνας απέχει μόλις λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο, όπως και ο γραφικός Μεσενικόλας, ιδανικός επίλογος στην περιήγηση στη μαγική φύση της λίμνης Πλαστήρα...
Aναρτήθηκε από: ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΛΑΓΙΟΝ
