της Χριστίνας Πουλίδου για το protagon.gr
Είναι ένα κλασικό ερώτημα που έχει απασχολήσει δεκάδες ερευνητές ανά τον κόσμο: «αν αυξηθεί το εισόδημα, αυξάνεται και η ευτυχία του ανθρώπου;» Οι απαντήσεις διίστανται.
Κάποιοι λένε πως αν αυξηθεί, λόγου χάρη, συνολικά το εισόδημα όλων, ο λόγος της σχέσης του εισοδήματος ενός ατόμου προς το εισόδημα του διπλανού του δεν αλλάζει, επομένως οι προσδοκίες του δεν αλλάζουν, κατά συνέπεια η απάντηση στο ερώτημα είναι αρνητική.
Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι αν αυξηθεί το εισόδημα και άρα καλυφθούν ανάγκες που δεν εξυπηρετούνται, κάνοντας τους ανθρώπους δυστυχείς, τότε η ευτυχία δεν μπορεί
παρά να συναρτηθεί με την ευημερία.
Ορισμένοι αναλυτές επικρίνουν αυτές τις
μετρήσεις υποστηρίζοντας ότι τα αποτελέσματα που δίνουν είναι ανακριβή, διότι «η ευτυχία είναι ένα συναίσθημα που μας κάνει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας και να είμαστε σε αρμονία με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Πώς μπορούμε όμως να μετρήσουμε αυτό το συναίσθημα, που είναι τόσο ευμετάβλητο και τόσο υποκειμενικό; Είναι δυνατόν να μετρήσεις την ευτυχία, όπως μετράς τον σφυγμό σου;».Σε μιαν έρευνα που είχε γίνει στην Αγγλία (BBC), είχε υποστηριχτεί ότι η θρησκεία προσφέρει ευτυχία. Ακριβέστερα, μεσολαβεί σαν μαξιλάρι ανάμεσα στο σοκ και την απογοήτευση, διευκολύνοντας τους ανθρώπους να διαχειριστούν καλύτερα τις κρίσεις (από μιαν απόλυση για παράδειγμα ή ένα διαζύγιο) που, ενδεχομένως, αντιμετωπίσουν. «Οι πιστοί έχουν υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης από τη ζωή τους», σημειώνεται «και, κυρίως, χαίρονται τις καθημερινές ανταμοιβές, αντί να τις αποθηκεύουν για το μέλλον…».
Όλα αυτά τα αναφέρουμε σήμερα, διότι (όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Guardian) στη Γαλλία γίνεται ντόρος με μια μελέτη, η ανακοίνωση της οποίας δεν έχει καν γίνει – το συμπέρασμά της, όμως, είναι προκλητικό: οι Γάλλοι, λέει, διδάσκονται στο σχολείο, μέσω της κουλτούρας που τους προσφέρεται, να είναι μίζεροι στη ζωή τους…
Κατά την Κλόντια Σένικ – καθηγήτρια Οικονομικών στο Παρίσι, η οποία θα παρουσιάσει την έρευνά της στο Λονδίνο – μολονότι το επίπεδο ζωής στη Γαλλία είναι υψηλό, το κράτος πρόνοιας είναι γενναιόδωρο, προβλέπεται εργάσιμος χρόνος των 35 ωρών και πολλοί ξένοι γοητεύονται από τις ομορφιές της χώρας και την επιλέγουν ως τόπο μόνιμης διαμονής τους, οι ίδιοι οι Γάλλοι είναι δυστυχείς. «Οι προσδοκίες τους για την επόμενη χρονιά ήταν χαμηλότερες από αυτές των ανθρώπων που ζουν στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν», σημειώνεται χαρακτηριστικά…
Ως εκ τούτου, ο δείκτης αυτοκτονιών είναι πολύ υψηλός στη Γαλλία (ακολουθεί κατά πόδας τη Φινλανδία) και το συμπέρασμα όλων αυτών των στοιχείων δεν μπορεί παρά να είναι ένα: το γεγονός ότι η ευημερία της χώρας δεν μεταφράζεται σε ευτυχία για τους πολίτες της, δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο σχολείο και στις άλλες επιρροές που δέχεται ένας άνθρωπος στα χρόνια της διαμόρφωσής του. Αυτό υποστηρίζει η κα Σένικ παραθέτοντας και άλλα «αποδεικτικά» στοιχεία: οι Γάλλοι που ζουν σε άλλες χώρες, εξακολουθούν να έχουν χαμηλότερο επίπεδο ευτυχίας από τους συμπολίτες τους στη χώρα όπου ζουν, ενώ – αντίστροφα – οι μετανάστες που ζουν στη Γαλλία είναι πιο ευτυχείς από τους ντόπιους! Επιπλέον, όσο περισσότερο ζουν οι μετανάστες στη Γαλλία, τόσο λιγότερο ευτυχείς γίνονται, προσαρμοζόμενοι προς τη γαλλική κουλτούρα…
Η ερευνήτρια υποστηρίζει ότι η γλώσσα πρέπει να αποκλειστεί από τις αιτίες της «μιζέριας», διότι οι γαλλόφωνοι της Ελβετίας ή του Καναδά είναι εξίσου ευτυχείς με τους άλλους ανθρώπους της κοινότητάς τους – « τον σπουδαιότερο ρόλο τον παίζει το εκπαιδευτικό σύστημα που διαμορφώνει τις στάσεις των ανθρώπων από μικρή ηλικία», επισημαίνει.
Το δημοσίευμα αναφέρει, ότι πριν καν γίνει η ανακοίνωση της κας Σένικ, ο κυβερνοχώρος κατακτήθηκε από παθιασμένα μηνύματα, που μακαρίζουν τους φτωχούς («που χαίρονται με τα λίγα που διαθέτουν»), καυτηριάζουν τους Γάλλους («που έχουν αρνητικές αντιδράσεις, είναι μόνιμα παραπονούμενοι κι έχουν χαμηλό ηθικό») και αναζητούν διεξόδους ευτυχίας…
Καταλήγοντας, σας θυμίζω εκείνη τη σοφή φιγούρα της «Λωξάντρας», που είχε θαυμάσια περιγράψει η Ιορδανίδου, που έσφυζε από ζωή και χαρά ως τα γεράματά της και που συνόδευε κάθε μεγάλη πίκρα ή κάθε χαρμόσυνο γεγονός, με το ψήσιμο ενός χαλβά. Το καταστάλλαγμα της σοφίας της ήταν απλό: «διότι, τις εστί πλούσιος, Μανωλιό μου; Ο εν τω ολίγω αναπαυόμενος…».
μετρήσεις υποστηρίζοντας ότι τα αποτελέσματα που δίνουν είναι ανακριβή, διότι «η ευτυχία είναι ένα συναίσθημα που μας κάνει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας και να είμαστε σε αρμονία με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Πώς μπορούμε όμως να μετρήσουμε αυτό το συναίσθημα, που είναι τόσο ευμετάβλητο και τόσο υποκειμενικό; Είναι δυνατόν να μετρήσεις την ευτυχία, όπως μετράς τον σφυγμό σου;».Σε μιαν έρευνα που είχε γίνει στην Αγγλία (BBC), είχε υποστηριχτεί ότι η θρησκεία προσφέρει ευτυχία. Ακριβέστερα, μεσολαβεί σαν μαξιλάρι ανάμεσα στο σοκ και την απογοήτευση, διευκολύνοντας τους ανθρώπους να διαχειριστούν καλύτερα τις κρίσεις (από μιαν απόλυση για παράδειγμα ή ένα διαζύγιο) που, ενδεχομένως, αντιμετωπίσουν. «Οι πιστοί έχουν υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης από τη ζωή τους», σημειώνεται «και, κυρίως, χαίρονται τις καθημερινές ανταμοιβές, αντί να τις αποθηκεύουν για το μέλλον…».
Όλα αυτά τα αναφέρουμε σήμερα, διότι (όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Guardian) στη Γαλλία γίνεται ντόρος με μια μελέτη, η ανακοίνωση της οποίας δεν έχει καν γίνει – το συμπέρασμά της, όμως, είναι προκλητικό: οι Γάλλοι, λέει, διδάσκονται στο σχολείο, μέσω της κουλτούρας που τους προσφέρεται, να είναι μίζεροι στη ζωή τους…
Κατά την Κλόντια Σένικ – καθηγήτρια Οικονομικών στο Παρίσι, η οποία θα παρουσιάσει την έρευνά της στο Λονδίνο – μολονότι το επίπεδο ζωής στη Γαλλία είναι υψηλό, το κράτος πρόνοιας είναι γενναιόδωρο, προβλέπεται εργάσιμος χρόνος των 35 ωρών και πολλοί ξένοι γοητεύονται από τις ομορφιές της χώρας και την επιλέγουν ως τόπο μόνιμης διαμονής τους, οι ίδιοι οι Γάλλοι είναι δυστυχείς. «Οι προσδοκίες τους για την επόμενη χρονιά ήταν χαμηλότερες από αυτές των ανθρώπων που ζουν στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν», σημειώνεται χαρακτηριστικά…
Ως εκ τούτου, ο δείκτης αυτοκτονιών είναι πολύ υψηλός στη Γαλλία (ακολουθεί κατά πόδας τη Φινλανδία) και το συμπέρασμα όλων αυτών των στοιχείων δεν μπορεί παρά να είναι ένα: το γεγονός ότι η ευημερία της χώρας δεν μεταφράζεται σε ευτυχία για τους πολίτες της, δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο σχολείο και στις άλλες επιρροές που δέχεται ένας άνθρωπος στα χρόνια της διαμόρφωσής του. Αυτό υποστηρίζει η κα Σένικ παραθέτοντας και άλλα «αποδεικτικά» στοιχεία: οι Γάλλοι που ζουν σε άλλες χώρες, εξακολουθούν να έχουν χαμηλότερο επίπεδο ευτυχίας από τους συμπολίτες τους στη χώρα όπου ζουν, ενώ – αντίστροφα – οι μετανάστες που ζουν στη Γαλλία είναι πιο ευτυχείς από τους ντόπιους! Επιπλέον, όσο περισσότερο ζουν οι μετανάστες στη Γαλλία, τόσο λιγότερο ευτυχείς γίνονται, προσαρμοζόμενοι προς τη γαλλική κουλτούρα…
Η ερευνήτρια υποστηρίζει ότι η γλώσσα πρέπει να αποκλειστεί από τις αιτίες της «μιζέριας», διότι οι γαλλόφωνοι της Ελβετίας ή του Καναδά είναι εξίσου ευτυχείς με τους άλλους ανθρώπους της κοινότητάς τους – « τον σπουδαιότερο ρόλο τον παίζει το εκπαιδευτικό σύστημα που διαμορφώνει τις στάσεις των ανθρώπων από μικρή ηλικία», επισημαίνει.
Το δημοσίευμα αναφέρει, ότι πριν καν γίνει η ανακοίνωση της κας Σένικ, ο κυβερνοχώρος κατακτήθηκε από παθιασμένα μηνύματα, που μακαρίζουν τους φτωχούς («που χαίρονται με τα λίγα που διαθέτουν»), καυτηριάζουν τους Γάλλους («που έχουν αρνητικές αντιδράσεις, είναι μόνιμα παραπονούμενοι κι έχουν χαμηλό ηθικό») και αναζητούν διεξόδους ευτυχίας…
Καταλήγοντας, σας θυμίζω εκείνη τη σοφή φιγούρα της «Λωξάντρας», που είχε θαυμάσια περιγράψει η Ιορδανίδου, που έσφυζε από ζωή και χαρά ως τα γεράματά της και που συνόδευε κάθε μεγάλη πίκρα ή κάθε χαρμόσυνο γεγονός, με το ψήσιμο ενός χαλβά. Το καταστάλλαγμα της σοφίας της ήταν απλό: «διότι, τις εστί πλούσιος, Μανωλιό μου; Ο εν τω ολίγω αναπαυόμενος…».
Πηγή: Καλά Νέα
