Η απότομη παύση μιας κύησης με την
αποβολή του εμβρύου, αποτελούν
μια από τις πιο δύσκολες στιγμές
για ένα ζευγάρι
και την ευρύτερη οικογένειά τους.
Το πώς βιώνεται η απώλεια αυτή
και τα συναισθήματα που επιφέρει,
είναι διαφορετικό
από οικογένεια σε οικογένεια
αλλά και από άνθρωπο σε άνθρωπο...
Σε αυτό παίζει ρόλο το νόημα ή η σημασία που προσδίδεται στην αποβολή, δηλαδή ο τρόπος που την αντιλαμβάνονται αυτοί που τη ζουν με βάσει διάφορα χαρακτηριστικά τους, όπως η προσωπική ή/και οικογενειακή τους ιστορία, η καταγωγή τους, το πολιτιστικό τους περιβάλλον, η θρησκεία, η μόρφωση τους, και άλλα.
Μια σημαντική παράμετρος είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες προκύπτει μια αποβολή και το πόσα είχαν επενδυθεί στο απερχόμενο έμβρυο. Έτσι, μια πρώτη αποβολή δημιουργεί διαφορετικά δεδομένα στη ζωή ενός ζευγαριού, σε σύγκριση με το αν πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο σε μια μακρόχρονη και εξοντωτική προσπάθεια για την απόκτηση μωρού. Ακόμα, εάν η αποβολή τύχει στην δεύτερη ή την τρίτη εγκυμοσύνη, είναι διαφορετικό από το αν τύχει στην πρώτη απόπειρα για την απόκτηση ενός παιδιού.
Μια σημαντική παράμετρος είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες προκύπτει μια αποβολή και το πόσα είχαν επενδυθεί στο απερχόμενο έμβρυο. Έτσι, μια πρώτη αποβολή δημιουργεί διαφορετικά δεδομένα στη ζωή ενός ζευγαριού, σε σύγκριση με το αν πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο σε μια μακρόχρονη και εξοντωτική προσπάθεια για την απόκτηση μωρού. Ακόμα, εάν η αποβολή τύχει στην δεύτερη ή την τρίτη εγκυμοσύνη, είναι διαφορετικό από το αν τύχει στην πρώτη απόπειρα για την απόκτηση ενός παιδιού.
Φυσικά, μεγάλη σημασία έχει και σε ποιό μήνα διακόπτεται η κύηση, γιατί όσο πιο προχωρημένη είναι, τόσο περισσότερο έχουν προλάβει οι γονείς να δεθούν με το έμβρυο. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουν ξεκινήσει να ετοιμάζουν το παιδικό δωμάτιο και να αγοράζουν πράγματα για το μωρό τους, πράγμα που στην περίπτωση αποβολής αποβαίνει επώδυνο εκτός του ότι δημιουργεί και πρακτικά ζητήματα. Πάνω από όλα όμως, καθώς προχωρούν οι μήνες της κύησης οι μέλλοντες γονείς αρχίζουν να ενστερνίζονται την ιδέα του ότι πρόκειται να αποκτήσουν παιδί και άρα να αναδιαμορφώνουν τον τρόπο που ζουν και την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους γύρω από αυτόν τον άξονα.
Όπως και να ΄χει, μια αποβολή αναγκάζει αυτούς που τη βιώνουν να περάσουν αιφνιδιαστικά από μια κατάσταση προσμονής και ευτυχίας, σε μια εντελώς άλλη φάση, που εκτός από το να είναι αβάσταχτα οδυνηρή, απαιτεί και ολικό επαναπροσδιορισμό των δεδομένων τους.
Έτσι, επιφέρει πολύ πόνο και αναταραχή μαζί με διάφορα άλλα δύσκολα συναισθήματα, χαρακτηριστικά οποιασδήποτε ξαφνικής απώλειας.
Διαδικασία πένθους
Παρόλο που η αιφνίδια συναισθηματική οδύνη της αρχής αμέσως μετά την αποβολή μπορεί να απαλύνεται με τον καιρό, το πένθος για το ατυχές αυτό γεγονός και η πραγματική ανάρρωση είναι δύσκολα και χρειάζονται χρόνο, ανάλογα και με την ένταση της όλης εμπειρίας.
Παλιότερα πίστευαν πως μετά από οποιαδήποτε απώλεια, θα πρέπει κανείς να περάσει από συγκεκριμένα ψυχοσυναισθηματικά στάδια ώστε να την ξεπεράσει και να αισθανθεί καλύτερα. Δηλαδή, το πένθος αντιμετωπίζονταν σα μια διαδικασία που ιδανικά αποτελείται από μια σειρά πολύ συγκεκριμένων και προβλέψιμων καταστάσεων του νου και της ψυχής. Όλα αυτά τα στάδια στην πορεία του πένθους θεωρούνταν εξίσου σημαντικά για την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας του ατόμου και την ανάκτηση των δυνάμεών του μετά την απώλεια.
Πλέον, γνωρίζουμε πως οποιαδήποτε απώλεια δε χρειάζεται απαραιτήτως να ξεπεραστεί, ίσως και δε μπορεί να ξεπεραστεί, αλλά πρέπει να αφομοιωθεί στην προσωπική ιστορία και τη ζωή αυτών που πενθούν. Ουσιαστικά, για να αρχίσει να υποχωρεί η θλίψη που προκλήθηκε από την αποβολή του εμβρύου, είναι απαραίτητη η συνειδητοποίηση της απώλειας αυτής, καθώς και το ξεκαθάρισμα πιθανώς αντικρουόμενων συναισθημάτων.
Με άλλα λόγια, πέρα από τον ψυχικό πόνο, χρειάζεται να γίνει και μια διαπραγμάτευση συναισθημάτων όπως ο θυμός ή η ενοχή ως προς το τραυματικό γεγονός της αποβολής. Απώτερος σκοπός είναι η συμφιλίωση με τις ελπίδες και τα όνειρα που χάθηκαν μαζί με την αποβολή του εμβρύου, ώστε να αρχίσει να επαναπροσδιορίζεται η οπτική του ατόμου για τη ζωή, ανοίγοντας νέες προοπτικές για το μέλλον.
Η σημασία της διαθέσιμης υποστήριξης
Παλιότερα πίστευαν πως μετά από οποιαδήποτε απώλεια, θα πρέπει κανείς να περάσει από συγκεκριμένα ψυχοσυναισθηματικά στάδια ώστε να την ξεπεράσει και να αισθανθεί καλύτερα. Δηλαδή, το πένθος αντιμετωπίζονταν σα μια διαδικασία που ιδανικά αποτελείται από μια σειρά πολύ συγκεκριμένων και προβλέψιμων καταστάσεων του νου και της ψυχής. Όλα αυτά τα στάδια στην πορεία του πένθους θεωρούνταν εξίσου σημαντικά για την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας του ατόμου και την ανάκτηση των δυνάμεών του μετά την απώλεια.
Πλέον, γνωρίζουμε πως οποιαδήποτε απώλεια δε χρειάζεται απαραιτήτως να ξεπεραστεί, ίσως και δε μπορεί να ξεπεραστεί, αλλά πρέπει να αφομοιωθεί στην προσωπική ιστορία και τη ζωή αυτών που πενθούν. Ουσιαστικά, για να αρχίσει να υποχωρεί η θλίψη που προκλήθηκε από την αποβολή του εμβρύου, είναι απαραίτητη η συνειδητοποίηση της απώλειας αυτής, καθώς και το ξεκαθάρισμα πιθανώς αντικρουόμενων συναισθημάτων.
Με άλλα λόγια, πέρα από τον ψυχικό πόνο, χρειάζεται να γίνει και μια διαπραγμάτευση συναισθημάτων όπως ο θυμός ή η ενοχή ως προς το τραυματικό γεγονός της αποβολής. Απώτερος σκοπός είναι η συμφιλίωση με τις ελπίδες και τα όνειρα που χάθηκαν μαζί με την αποβολή του εμβρύου, ώστε να αρχίσει να επαναπροσδιορίζεται η οπτική του ατόμου για τη ζωή, ανοίγοντας νέες προοπτικές για το μέλλον.
Η σημασία της διαθέσιμης υποστήριξης
Το διαθέσιμο σύστημα υποστήριξης μιας οικογένειας μετά την αποβολή και το πώς αυτό, αν υπάρχει, θα συνεισφέρει στην πορεία του πένθους, παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση από αυτό. Αυτό το σύστημα υποστήριξης μπορεί να βασίζεται σε ένα ήδη υπάρχον δίκτυο διαπροσωπικών σχέσεων στο περιβάλλον του ζευγαριού, που προσφέρει βοήθεια σε κάθε δυσκολία.
Μπορεί όμως εναλλακτικά και να δημιουργηθεί για να λειτουργήσει υποστηρικτικά, αποκλειστικά στην περίπτωση της αποβολής και να αποτελείται από άτομα, όπως ο υπεύθυνος γυναικολόγος, ένας πνευματικός της εκκλησίας, ή ένας ψυχολόγος που υποστηρίζει τους γονείς στο να επεξεργαστούν την όλη εμπειρία της αποβολής. Εναλλακτικά, στο σύστημα υποστήριξης μπορεί να ανήκουν και άλλα μέσα όπως είναι ένας σύλλογος ή μια ομάδα διεργασίας σχετικών θεμάτων, ή ένα forum στο διαδίκτυο όπου συζητούνται αντίστοιχες εμπειρίες και περιστατικά. Επίσης, κάποιες ιστοσελίδες που αποτελούν πηγές πληροφόρησης ή και βιβλία, για παράδειγμα, αυτοβοήθειας μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά για αυτούς που βιώνουν την απώλεια.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό αυτό το σύστημα υποστήριξης καταρχάς να είναι στη διαθεσιμότητα των ευάλωτων γονέων. Κατά δεύτερον είναι σημαντικό να βοηθά στη διαδικασία του πένθους, παρά να αποπροσανατολίζει από αυτήν, για παράδειγμα με το να παίζει το ρόλο διασπαστικού ερεθίσματος για να ξεχνιούνται οι γονείς και να αποφεύγουν τον πόνο που τους προκαλεί η απώλεια. Μια τέτοια υποστήριξη, απλώς καθυστερεί ή ακόμα και παρεμποδίζει την διαδικασία του πένθους και δεν προσφέρει πραγματικά στην ανάρρωση και την εξέλιξη του ζευγαριού.
Εγκυμοσύνη μετά την αποβολή
Υπάρχει η πεποίθηση πως μετά την αποβολή, μια επόμενη εγκυμοσύνη και η απόκτηση ενός υγιούς μωρού θα διορθώσουν τα πράγματα.
Είναι αλήθεια πως εάν οι γονείς μετά την απώλεια προλάβουν να πενθήσουν το χαμένο τους μωρό, μια επιτυχής νέα κύηση θα επιφέρει ανακούφιση και συναισθηματική πληρότητα. Κάτι τέτοιο όμως, προϋποθέτει αναγνώριση των δύσκολων συναισθημάτων που συνοδεύουν την εμπειρία της απώλειας.
Διαφορετικά, μια εγκυμοσύνη μετά από την αποβολή μπορεί να ενεργοποιήσει θέματα που δεν επεξεργάστηκαν νωρίτερα, δημιουργώντας ανάμεικτα συναισθήματα. Η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη, εάν η σύλληψη του νέου εμβρύου γίνει πολύ σύντομα μετά την αποβολή, οπότε δεν υπάρχει ο αρκετός χρόνος για τους γονείς να διαχειριστούν συναισθηματικά την απώλεια του προηγούμενου εμβρύου τους. Τότε η όλη προσπάθειά τους να αναρρώσουν διακόπτεται, και καλούνται για άλλη μια φορά να αλλάξουν εντελώς συναισθηματική κατάσταση και να περάσουν αυτόματα στη χαρούμενη αναμονή του νέου μωρού.
Σε αυτήν την περίπτωση, καθώς η νέα εγκυμοσύνη προχωράει, πιθανώς να προκύψουν προβλήματα με τη μορφή έντονων ανησυχιών, φοβιών, ενοχών, επαναλαμβανόμενων εφιαλτών. Απ’ τήν άλλη, μπορεί αντίστοιχα να παρουσιαστεί μια παντελής έλλειψη ανησυχίας. Όλα αυτά μπορεί να συνεχιστούν και μετά τον τοκετό και τον ερχομό του νέου μωρού. Όταν τέτοια συμπτώματα παραμένουν και αποκλίνουν σημαντικά από τα επίπεδα φυσιολογικής ανησυχίας που βιώνουν συνήθως οι μέλλουσες μητέρες (οι πατεράδες λιγότερο συχνά), πιθανότατα πρόκειται για συναισθήματα που προκλήθηκαν από την αποβολή και δεν επεξεργάστηκαν επαρκώς, αλλά κουκουλώθηκαν με την νέα εγκυμοσύνη ή άλλη αφορμή.
Ένα άλλο θέμα σχετικά με την εγκυμοσύνη μετά από μια αποβολή, είναι πως συνήθως οι γονείς αντιμετωπίζουν το νέο μωρό σα μια αντικατάσταση του εμβρύου που έχασαν। Αυτό γίνεται πιο έντονο όσο περισσότερο έχουν δεθεί με το χαμένο έμβρυο, όπως αν γνωρίζουν το φύλο του, ή το είχαν ήδη ονομάσει. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, είναι δύσκολο για τους γονείς να μην βλέπουν στην απόκτηση του νέου τους μωρού και μια πλήρωση της απώλειάς τους, προβάλλοντας αυτομάτως επάνω του τα όνειρα και τις βλέψεις που είχαν για το πρώτο. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό, εκτός εάν εγκλωβίσει το ερχόμενο παιδί στο ρόλο του να αποζημιώνει εφόρου ζωής τους γονείς για το χαμένο του αδερφάκι.
H stroumfita
www.moro-blog.gr
Μπορεί όμως εναλλακτικά και να δημιουργηθεί για να λειτουργήσει υποστηρικτικά, αποκλειστικά στην περίπτωση της αποβολής και να αποτελείται από άτομα, όπως ο υπεύθυνος γυναικολόγος, ένας πνευματικός της εκκλησίας, ή ένας ψυχολόγος που υποστηρίζει τους γονείς στο να επεξεργαστούν την όλη εμπειρία της αποβολής. Εναλλακτικά, στο σύστημα υποστήριξης μπορεί να ανήκουν και άλλα μέσα όπως είναι ένας σύλλογος ή μια ομάδα διεργασίας σχετικών θεμάτων, ή ένα forum στο διαδίκτυο όπου συζητούνται αντίστοιχες εμπειρίες και περιστατικά. Επίσης, κάποιες ιστοσελίδες που αποτελούν πηγές πληροφόρησης ή και βιβλία, για παράδειγμα, αυτοβοήθειας μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά για αυτούς που βιώνουν την απώλεια.Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό αυτό το σύστημα υποστήριξης καταρχάς να είναι στη διαθεσιμότητα των ευάλωτων γονέων. Κατά δεύτερον είναι σημαντικό να βοηθά στη διαδικασία του πένθους, παρά να αποπροσανατολίζει από αυτήν, για παράδειγμα με το να παίζει το ρόλο διασπαστικού ερεθίσματος για να ξεχνιούνται οι γονείς και να αποφεύγουν τον πόνο που τους προκαλεί η απώλεια. Μια τέτοια υποστήριξη, απλώς καθυστερεί ή ακόμα και παρεμποδίζει την διαδικασία του πένθους και δεν προσφέρει πραγματικά στην ανάρρωση και την εξέλιξη του ζευγαριού.
Εγκυμοσύνη μετά την αποβολή
Υπάρχει η πεποίθηση πως μετά την αποβολή, μια επόμενη εγκυμοσύνη και η απόκτηση ενός υγιούς μωρού θα διορθώσουν τα πράγματα.
Είναι αλήθεια πως εάν οι γονείς μετά την απώλεια προλάβουν να πενθήσουν το χαμένο τους μωρό, μια επιτυχής νέα κύηση θα επιφέρει ανακούφιση και συναισθηματική πληρότητα. Κάτι τέτοιο όμως, προϋποθέτει αναγνώριση των δύσκολων συναισθημάτων που συνοδεύουν την εμπειρία της απώλειας.
Διαφορετικά, μια εγκυμοσύνη μετά από την αποβολή μπορεί να ενεργοποιήσει θέματα που δεν επεξεργάστηκαν νωρίτερα, δημιουργώντας ανάμεικτα συναισθήματα. Η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη, εάν η σύλληψη του νέου εμβρύου γίνει πολύ σύντομα μετά την αποβολή, οπότε δεν υπάρχει ο αρκετός χρόνος για τους γονείς να διαχειριστούν συναισθηματικά την απώλεια του προηγούμενου εμβρύου τους. Τότε η όλη προσπάθειά τους να αναρρώσουν διακόπτεται, και καλούνται για άλλη μια φορά να αλλάξουν εντελώς συναισθηματική κατάσταση και να περάσουν αυτόματα στη χαρούμενη αναμονή του νέου μωρού.
Σε αυτήν την περίπτωση, καθώς η νέα εγκυμοσύνη προχωράει, πιθανώς να προκύψουν προβλήματα με τη μορφή έντονων ανησυχιών, φοβιών, ενοχών, επαναλαμβανόμενων εφιαλτών. Απ’ τήν άλλη, μπορεί αντίστοιχα να παρουσιαστεί μια παντελής έλλειψη ανησυχίας. Όλα αυτά μπορεί να συνεχιστούν και μετά τον τοκετό και τον ερχομό του νέου μωρού. Όταν τέτοια συμπτώματα παραμένουν και αποκλίνουν σημαντικά από τα επίπεδα φυσιολογικής ανησυχίας που βιώνουν συνήθως οι μέλλουσες μητέρες (οι πατεράδες λιγότερο συχνά), πιθανότατα πρόκειται για συναισθήματα που προκλήθηκαν από την αποβολή και δεν επεξεργάστηκαν επαρκώς, αλλά κουκουλώθηκαν με την νέα εγκυμοσύνη ή άλλη αφορμή.
Ένα άλλο θέμα σχετικά με την εγκυμοσύνη μετά από μια αποβολή, είναι πως συνήθως οι γονείς αντιμετωπίζουν το νέο μωρό σα μια αντικατάσταση του εμβρύου που έχασαν। Αυτό γίνεται πιο έντονο όσο περισσότερο έχουν δεθεί με το χαμένο έμβρυο, όπως αν γνωρίζουν το φύλο του, ή το είχαν ήδη ονομάσει. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, είναι δύσκολο για τους γονείς να μην βλέπουν στην απόκτηση του νέου τους μωρού και μια πλήρωση της απώλειάς τους, προβάλλοντας αυτομάτως επάνω του τα όνειρα και τις βλέψεις που είχαν για το πρώτο. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό, εκτός εάν εγκλωβίσει το ερχόμενο παιδί στο ρόλο του να αποζημιώνει εφόρου ζωής τους γονείς για το χαμένο του αδερφάκι.
H stroumfita
www.moro-blog.gr
