βαφτίσει η ηγεσία του υπουργείου την περαιτέρω συρρίκνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ)... Μάλλον σε μια κίνηση συμβολισμού, μόλις λίγες ώρες αφότου ψηφιζόταν το Μεσοπρόθεσμο μέσα στη Βουλή και τη στιγμή που στην πλατεία Συντάγματος η αστυνομία εξαπέλυε βάρβαρη επίθεση και έπνιγε με εκατοντάδες δακρυγόνα τους διαδηλωτές, ο υπουργός Υγείας έδινε στη δημοσιότητα το σχέδιο συγχωνεύσεων νοσοκομείων και κλινών που στην ουσία φέρνει τον οριστικό ενταφιασμό της δημόσιας και δωρεάν υγείας.
Σύμφωνα με το υπουργείο το «σχέδιο αναδιάταξης του ΕΣΥ» , το οποίο δεν αποτελεί τίποτα άλλο πάρα μια συνένωση των προτάσεων της επιτροπής για τον σχεδιασμό του νέου υγειονομικού χάρτη της χώρας υπό την προεδρία του καθηγητή οικονομικών υγείας Λ. Λιαρόπουλου και των διοικήσεων των υγειονομικών περιφερειών, έχει ως αποκλειστικό στόχο « τη νέα βιώσιμη αρχιτεκτονική του ΕΣΥ, την ισότιμη πρόσβαση, τη βελτίωση της χρησιμοποίησης των υπηρεσιών υγείας και τη βελτίωση της αποδοτικότητας της σχέσης εισροών-εκροών». Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική και σε άκρως αντίθετη κατεύθυνση.
Έχουμε να κάνουμε με την ολοκληρωτική αλλαγή του δημόσιου συστήματος περίθαλψης, στη λογική ακραίων συρρικνώσεων και περιορισμού του ΕΣΥ με μαζικό, γενικευμένο τρόπο που περιλαμβάνει όλες τις πλευρές της λειτουργίας του. Ένα ΕΣΥ με λιγότερα νοσοκομεία, κλινικές και κλίνες, με κανένα ενδεχόμενο ανάπτυξης και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και παράλληλα καμία πρόβλεψη για την ελάττωση των ανισοτήτων μεταξύ κέντρου και επαρχίας. Αντιθέτως μάλιστα, η κατάσταση θα χειροτερέψει κατά πολύ, καθώς όπως αναφέρει το σχέδιο νόμου, πολλά περιφερειακά νοσοκομεία και κέντρα υγείας στην επαρχία θα κλείσουν τελείως ή θα συγχωνευτούν.
Παράλληλα, οι αλλαγές αυτές θα φέρουν και τρομερή αύξηση της εντατικοποίησης της εργασίας ιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού με λιγότερες αποδοχές, ενώ αν εφαρμοστούν όσα προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Υγείας, είναι μαθηματικά σίγουρο πως θα υπάρξουν και δεκάδες απολύσεις λόγω της μείωσης των νοσοκομειακών μονάδων. Με βάση τα παραπάνω, τα οποία και θα δούμε αναλυτικά στη συνέχεια, υπηρετείται πιστά η πολιτική στόχευση κυβέρνησης - ΕΕ - ΔΝΤ για το δραστικό περιορισμό των δημόσιων δαπανών και παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Ένα μοντέλο που περιγράφεται αναλυτικά στο Μεσοπρόθεσμο και ακολουθήθηκε σε όλες τις χώρες από όπου πέρασε το ΔΝΤ.
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας θέλει μέχρι την επόμενη Κυριακή, 17 Ιουλίου, να ολοκληρωθεί με συνοπτικές διαδικασίες το ανέκδοτο που ονομάζεται «δημόσια διαβούλευση» και να προχωρήσει άμεσα, μέσα στο κατακαλόκαιρο στην πλήρη εφαρμογή του «σχεδίου αναδιάταξης του ΕΣΥ». Μιλώντας μάλιστα, την περασμένη Πέμπτη στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, ο Α. Λοβέρδος ανακοίνωσε πως αυτό θα γίνει με την υπογραφή των υπουργικών αποφάσεων και όχι με τη σύνταξη σχετικού νόμου. Οδηγός των αλλαγών, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, είναι η μείωση δημοσίων δαπανών έως το τέλος του 2012 κατά 75 εκατ. ευρώ, ενώ στόχος για την τριετία 2013-2015 είναι η εξοικονόμηση αυτή να ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ.
Χάριν μάλλον ειρωνείας, ο Α. Λοβέρδος, δεν παρέλειψε κατά την παρουσίαση του σχεδίου στην επιτροπή να καλέσει για άλλη μια φορά τους αρμόδιους φορείς σε διάλογο, καθώς η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) έχει αποχωρήσει προ πολλού από τη διαδικασία του κοινωνικού διαλόγου. Ξεκαθάρισε όμως πως «δεν θα μετακινηθούμε από τις θέσεις μας, καθώς οι θέσεις μας είναι μετριοπαθείς». Άφησε ακόμη ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο στο κοντινό μέλλον να γίνει περαιτέρω μείωση υποδομών και κρεβατιών, τονίζοντας πως «αρχική πρόθεση ήταν η μείωση περισσότερων κλινικών και κλινών».
Ποιες είναι τώρα οι μετριοπαθείς θέσεις του υπουργείου Υγείας; Μπορούμε να συνοψίσουμε τις βασικές κατευθύνσεις του σχεδίου στα παρακάτω σημεία: Σε πρώτο πλάνο και με στόχο την άμεση εφαρμογή του, μπαίνει η δραματική μείωση του αριθμού των νοσοκομείων όλης της χώρας από τα 137 που είναι σήμερα σε 83 νοσοκομειακά συγκροτήματα ή διασυνδεόμενα νοσοκομεία. Μπορεί σε πρώτη φάση το υπουργείο να μιλά μόνο για διοικητική συγχώνευση αλλά είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο πως απώτερος στόχος αποτελεί η πλήρης ενοποίηση των συνδιοικούμενων μονάδων. Εκτός από τις συγχωνεύσεις, όπως αναφέρει το σχέδιο - έκτρωμα, άμεσα θα καταργηθούν 13 νοσοκομεία και θα μετατραπούν σε μονάδες βραχείας νοσηλείας και κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Με απλά λόγια, μέσα στην επόμενη τριετία προβλέπεται το κλείσιμο 54 νοσοκομείων σε όλη την χώρα, με τα περισσότερα να βρίσκονται σε επαρχιακές πόλεις.
Εξίσου δραματική θα είναι η μείωση στο συνολικό αριθμό των κλινών. Από ’δω και στο εξής, για να βρει κάποιος ένα ελεύθερο κρεβάτι για νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο θα πρέπει να παρακαλάει την τύχη του. Συγκεκριμένα, οι 46.000 οργανικές κλίνες μειώνονται σε 35.000 ή για να το θέσουμε διαφορετικά, από τις 36.000 λειτουργούσες κλίνες θα παραμείνουν οι 32.000. Όπως μαρτυρούν οι αριθμοί, οι τελικές οργανικές κλίνες (35.000) σύμφωνα με το προωθούμενο σχέδιο είναι κατά 1.000 λιγότερες από τις υπάρχουσες λειτουργούσες (36.000), ενώ σε ό,τι αφορά καθαρά τον αριθμό των λειτουργουσών κλινών, έχουμε μείωση κατά 4.000.
Το γεγονός πως το σχέδιο Λοβέρδου παίρνει ως μέτρο για τις περικοπές, τις λειτουργούσες κλίνες και όχι τις πραγματικές δυνατότητες για κρεβάτια που έχουν τα νοσοκομεία, καταδεικνύει από τη μία την πραγματική έκταση των μειώσεων σε κλίνες, και από την άλλη τη σημερινή πραγματικότητα των νοσοκομείων της χώρας. Πάνω από 10.000 κρεβάτια βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε αχρηστία, αποτέλεσμα της συνεχούς υποβάθμισης και υποχρηματοδότησης του ΕΣΥ από τις εκάστοτε κυβερνήσεις από το 1987 και έπειτα. Παράλληλα, η απομάκρυνση 10.000 κρεβατιών από τις κλινικές των νοσοκομείων δίνει οριστικά τίτλους τέλους και στις όποιες δυνατότητες υπήρχαν για ανάπτυξη του σημερινού ΕΣΥ.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Α. Λοβέρδος ανακοίνωσε πως από τις 32.000 κλίνες που θα «επιβιώσουν», οι 550 θα δίνονται με συμβάσεις σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες για την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Δημιουργούνται, λοιπόν με αυτόν τον τρόπο, μέσα στα δημόσια νοσοκομεία, θέσεις - φιλέτα στις οποίες οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας θα προσφέρονται αποκλειστικά και μόνο με κριτήριο το κέρδος.
Τώρα, πέρα τις μειώσεις των νοσοκομείων, το υπουργείο υγείας σκοπεύει να προχωρήσει σε κατάργηση και κλινικών. Ανακοινώθηκε πως 330 κλινικές του ΕΣΥ θα κλείσουν και άλλες 40 θα μετακινηθούν μέσα από τις συνενώσεις εντός των νοσοκομείων. Έτσι, από 2.000 που είναι σήμερα θα παραμείνουν οι 1.670. Με τον τρόπο αυτό, το υπουργείο στοχεύει, όπως αναφέρεται και στο δημοσιοποιημένο σχέδιο, «να μειώσει τις ανάγκες εφημερίας ιατρών και προσλήψεων επικουρικών και την κατάτμηση του νοσηλευτικού προσωπικού που οδηγούν σε αδυναμία να εξυπηρετηθούν οι βάρδιες του νοσηλευτικού προσωπικού με τη θεσμοθέτηση ενιαίας εφημερίας ανά τομέα και δημιουργία ενιαίων νοσηλευτικών τμημάτων».
Αυτό πολύ απλά σημαίνει πως σε κάθε νοσοκομείο θα λειτουργούν οι βασικές κλινικές (παθολογικό, καρδιολογικό, ορθοπεδικό, παιδιατρικό, μαιευτικό), ένα ή δύο μεικτά χειρουργικά τμήματα, ένα ενιαίο τμήμα απεικονιστικών καθώς και ένα ενιαίο τμήμα βιοπαθολογικών εργαστηρίων. Στα περιφερειακά νοσοκομεία όπου υπάρχουν αυτή τη στιγμή διπλές βασικές κλινικές, αυτές θα συνενωθούν σε μια σε κάθε διασυνδεόμενο νοσοκομείο, ενώ στις πιο ειδικές κλινικές οι συνενώσεις θα γίνουν στο πλαίσιο νοσοκομείων του ίδιου νομού.
Όταν λοιπόν ένα νοσοκομείο εφημερεύει, θα υπάρχει παραδείγματος χάριν, στα περισσότερα νοσοκομεία και σχεδόν σε όλα τα περιφερειακά, μόλις ένας παθολόγος για όλα τα συναφή παθολογικά τμήματα του τομέα (πνευμονολογικό, ουρολογικό κ.λπ.). Ακριβώς το ίδιο θα ισχύει για όλες τις κλινικές. Για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος σχεδιασμός του υπουργείου, έχει προγραμματιστεί η ανακατανομή 700 και πλέον γιατρών εντός των ορίων του νομού υπηρεσίας τους.
Η πιο σοβαρή και ταυτόχρονα επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία πλευρά του σχεδίου - γκιλοτίνα που προωθεί η κυβέρνηση, είναι τα όσα προβλέπονται για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) των δημόσιων νοσοκομείων, καθώς εδώ έχουμε να κάνουμε άμεσα με τη ζωή χιλιάδων ασθενών. Στην προκειμένη περίπτωση, το υπουργείο Yγείας έχει προχωρήσει σε πρωτοφανή παραχάραξη των αριθμών, στην προσπάθειά του να πείσει πως τα κρεβάτια των ΜΕΘ είναι περισσότερα από τις πραγματικές ανάγκες, αφήνοντας έτσι ορθάνοικτο το ενδεχόμενο μείωσής τους. Με βάση τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Α. Λοβέρδος, παρουσιάζεται το 15% με 20% των κλινών στο Λεκανοπέδιο και το 23% σε όλη τη χώρα να είναι μονίμως άδειες, χωρίς όμως να αναφέρεται πουθενά πως μέσα σε αυτές συνυπολογίζονται και οι κλίνες που δεν λειτουργούν λόγω ελλείψεων σε μηχανήματα και προσωπικό. Σε αρκετές περιπτώσεις, όπως στο Αττικό Nοσοκομείο, προτείνεται να μειωθούν τα κρεβάτια των ΜΕΘ θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Οι αδίστακτοι δολοφόνοι της κυβέρνησης και της τρόικας δείχνουν ξεκάθαρα πως μπροστά στο κέρδος, αδιαφορούν παντελώς για το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων που θα προκληθεί από τον περιορισμό των κλινών ΜΕΘ, όπως επανειλημμένα έχουν προειδοποιήσει τα συνδικαλιστικά όργανα των νοσοκομειακών γιατρών.
Το σχέδιο Λοβέρδου φέρνει και τρομερές ανατροπές σε ό,τι αφορά το εργασιακό καθεστώτος των νοσοκομειακών ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού. Το γεγονός και μόνο πως θα υπάρξει μείωση κατά 25% των οργανικών κλινών του ΕΣΥ, θα έχει ως αποτέλεσμα το χάσιμο πάρα πολλών θέσεων εργασίας. Η ΟΕΝΓΕ υπολογίζει πως τα επόμενα χρόνια θα γίνουν 9.000 απολύσεις γιατρών και 26.000 απολύσεις νοσηλευτών. Παράλληλα, λόγω των συγχωνεύσεων και καταργήσεων νοσοκομείων θα υπάρξουν μειώσεις και στον αριθμό των διοικητικών υπαλλήλων σε προμήθειες, φαρμακεία, τροφοδοσία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή λειτουργία ενός νοσοκομείου. Στο σχέδιο για το ΕΣΥ προβλέπεται το οριστικό «πάγωμα» διορισμών νέων ιατρών στο ΕΣΥ, καθώς όταν προκύπτουν οι οποιεσδήποτε ανάγκες, θα καλύπτονται με ανακατανομές. Γίνεται πρόβλεψη για την πρόσληψη μόνο 80 νέων ιατρών για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες. Ακόμη, δεν ξεκαθαρίζεται τι πρόκειται να γίνει με τους 680 υπό διορισμό ιατρούς, ούτε ξεκαθαρίζει την τύχη των θέσεων των ειδικευόμενων στις υπό συγχώνευση κλινικές. Τέλος, η λογική της εφημερίας τομέα που εισάγει το σχέδιο σηματοδοτεί τη μείωση των εφημεριών και κατ’ επέκταση τη μείωση των αποδοχών για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
