Οι βιταμίνες είναι οργανικές χημικές ενώσεις και διακρίνονται σε υδροδιαλυτές (C, B), οποίες αποβάλλονται από τον οργανισμό και σε λιποδιαλυτές (A, D, E, K, H), που αποθηκεύονται.Οι βιταμίνες διασφαλίζουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, συμμετέχουν σε πολλές διαδικασίες του μεταβολισμού και συνεργάζονται με τα μέταλλα, χαρίζοντας υγεία, ευεξία και ομορφιά.
Ωστόσο, συνεχείς μελέτες αναγάγουν τις βιταμίνες, από διατροφικά συμπληρώματα σε ελπιδοφόρα υπόσχεση κατά του...
καρκίνου, του στρες, των καρδιακών παθήσεων, της σεξουαλικής απάθειας, της ξηρής επιδερμίδας και φυσικά της πρόωρης γήρανσης του δέρματος.
Ξεχωριστή θέση κατέχει η βιταμίνη C, η οποία σύμφωνα με έρευνες συνεισφέρει σε πλήθος ασθενειών, από έλκος στομάχου μέχρι ψυχικές διαταραχές.
Πρέπει λοιπόν, να εφοδιάζουμε καθημερινά τον οργανισμό μας με βιταμίνες μέσω μίας υγιεινης διατροφής.
Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής βέβαια, πολλές φορές δεν μας το επιτρέπουν αυτό, με αποτέλεσμα να παρατηρείται τελευταία μία αύξηση στην κατανάλωση βιταμινούχων συμπληρωμάτων, την χρήση των οποίων θα πρέπει να κάνουμε με μέτρο και σύνεση.
15 Μύθοι και Αλήθειες για τις Βιταμίνες
1. Μια σωστή διατροφή μπορεί να μας εφοδιάσει με τις κατάλληλες ποσότητες βιταμινών που χρειαζόμαστε.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Όταν μία διατροφή είναι ισορροπημένη, περιλαμβάνοντας όλες τις ομάδες τροφών (σαλάτες, όσπρια, γαλακτομικά κ.α.), είναι ικανή να εφοδιάσει τον οργανισμό μας με όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Παρόλα αυτά, η σύγχρονη διατροφή παρουσιάζει έλλειψη σε βασικά συστατικά, επειδή καθημερινά καταναλώνουμε ελάχιστα φρέσκα τρόφιμα, με χαμηλή αρκετές φορές περιεκτικότητα σε βιταμίνες, λόγω της χρήσης φυτοφαρμάκων στην καλλιέργειά τους.
Έτσι, ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, το φύλο και τον τρόπο ζωής συστήνεται συχνά και η χορήγηση βιταμινούχων συμπληρωμάτων (καλό είναι να γίνετε κατόπιν υποδείξεως ειδικού).
2. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι βιταμίνες βοηθούν στην πρόληψη κατά του καρκίνου.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Πράγματι, υπάρχουν πολλές ενδείξεις που αποδεικνύουν ότι οι βιταμίνες έχουν αντικαρκινική δράση, κυρίως οι αντιοξειδωτικές Α και Ε.
Η ευεργετική όμως αυτή δράση τους πρακτικά ισχύει μόνο όταν η πρόσληψη τους γίνεται μέσω της τροφής, και όχι με τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων, ίσως γιατί οι τροφές περιέχουν και άλλες ουσίες με αντικαρκινική δράση.
3. Οι βιταμίνες μας δίνουν ενέργεια.
ΜΥΘΟΣ
Οι βιταμίνες δεν περιέχουν θερμίδες και από μόνες τους δεν συνιστούν πηγή ενέργειας που απελευθερώνεται με τη λήψη.
Ωστόσο, βοηθούν στην απελευθέρωση της ενέργειας που βρίσκεται σε θρεπτικά συστατικά, όπως οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λιπίδια.
4. Η εφαρμογή αντιοξειδωτικών βιταμίνων απευθείας στο δέρμα έχει καλύτερα αποτελέσματα.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Τοπικές θεραπείες με αντιοξειδωτικές βιταμίνες, κυριώς Ε, έχουν ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα στην αισθητική, αλλά και σε παθολογικές καταστάσεις.
Αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στις βιταμίνες αυτές καθαυτές ή στο λιπαρό έκδοχο που συνήθως τις περιέχει.
5. Οι βιταμίνες μπορούν να αντικαταστήσουν κάποιο γεύμα.
ΜΥΘΟΣ
Μπορεί μέσω των τροφίμων να παίρνουμε βιταμίνες, αλλά σε καμιά περίπτωση μέσω των βιταμινών δεν παίρνουμε το φαγητό που χρειαζόμαστε.
Επομένως, οι βιταμίνες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το φαγητό, γιατί μέσα από αυτό ο οργανισμός μας παίρνει την απαραίτητη ενέργεια για τη συντηρησή του, καθώς και τα δομικά υλικά για την ανάπτυξη και την ανανέωση των κυττάρων.
6. Οι βιταμίνες καταστρέφονται με το μαγείρεμα.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Οι βιταμίνες είναι εξαιρετικά ευαίσθητα συστατικά και μπορούν να καταστραφούν πολύ εύκολα από τη θερμότητα, το φως, την επαφή με την ατμόσφαιρα ή το οξυγόνο.
Αν θέλουμε να λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά από τις βιταμίνες, θα πρέπει να καταναλώνουμε τις τροφές μας ωμές, γιατί το μαγείρεμα σε θερμοκρασία άνω των 100° C μειώνει την ωφελιμότητά τους.
Φροντίστε να μαγειρεύετε σε πολύ σιγανή φωτιά ή ακόμη καλύτερα στον ατμό.
7. Είναι καλύτερα όταν παίρνουμε τις βιταμίνες νηστικοί.
ΜΥΘΟΣ
Είναι πιο σωστό να παίρνουμε τις βιταμίνες μαζί με την τροφή, μιας και η απορρόφησή τους γίνεται με μεγαλύτερη ασφάλεια.
Παρόλο που έχουμε να κάνουμε με μία σαφώς βραδύτερη διαδικασία, εντούτοις διευκολύνεται η απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών.
Προσοχή στην ταυτόχρονη λήψη μεταλλικών αλάτων, π.χ. ασβεστίου, αλλά και φαρμάκων, γιατί μπορεί να προκαλέσει προβλήματα δράσης και απορρόφησης - και των βιταμινών στα φάρμακα, και των φαρμάκων στις βιταμίνες.
8. Η λήψη βιταμινών πρέπει να γίνεται προληπτικά για να μην είμαστε επιρρεπείς σε ασθένειες.
ΜΥΘΟΣ
Όπως είπαμε και παραπάνω, μία σωστή διατροφή μπορεί να μας εφοδιάσει με την ποσότητα βιταμινών που χρειαζόμαστε.
Οπότε, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούμε τα βιταμινούχα συμπληρώματα ότι προάγουν από μόνα τους την καλή υγεία.
Άλλωστε οι γιατροί επισημαίνουν ότι οι βιταμίνες, ως φάρμακα, μπορούν να ωφελήσουν αλλά και να βλάψουν τον οργανισμό μας, γι’ αυτό και δεν είναι απαραίτητο οι υγιείς άνθρωποι να παίρνουν βιταμινούχα συμπληρώματα.
9. Οι καπνιστές θα πρέπει να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης C.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Πράγματι, το κάπνισμα, όπως και το αλκοόλ, βοηθούν στην αποβολή της βιταμίνης C από τον οργανισμό.
Η βιταμίνη C, η οποία δεν αποθηκέυεται από τον οργανισμό μας, έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εμποδίζει την μετατροπή των νιτρικών αλάτων (π.χ. το τσιγάρο, η μόλυνση της ατμόσφαιρας, ορισμένα λαχανικά και το μπέικον) σε ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο.
Φυσικά, οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος μπορούν να αποφευχθούν μόνο με τη διακοπή του.
10. Η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει τη δράση των βιταμινών που παίρνουμε.
ΜΥΘΟΣ
Πρακτικά, η χρήση αλκοόλ δεν επηράζει τη δράση των βιταμινών.
Αυτό που στην ουσία συμβαίνει είναι ότι τα άτομα που καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά σε μεγάλες ποσότητες, έχουν αυξημένες ανάγκες σε βιταμίνες, με αποτέλεσμα να κρίνεται πολλές φορές αναγκαία η λήψη βιταμινούχων συμπληρωμάτων.
11. Όταν κάνουμε δίαιτα αδυνατίσματος θα πρέπει οπωσδήποτε να παίρνουμε βιταμινούχα συμπληρώματα.
ΜΥΘΟΣ
Πρέπει να έχετε πάντα υπόψη σας ότι όταν μία δίαιτα απώλειας βάρους είναι σωστή και ισορροπημένη, δεν χρειάζεται η λήψη επιπλέον βιταμινών.
Σε περίπτωση βέβαια που η ποσότητα της τροφής είναι πολύ μικρή, τότε η χορήγηση βιταμινών είναι απαραίτητη, σύμφωνα πάντα με τις υποδείξεις του ειδικού γιατρού ή διαιτολόγου σας.
12. Το καλοκαίρι χρειαζόμαστε περισσότερες βιταμίνες.
ΜΥΘΟΣ
Οι ημερήσιες ανάγκες μας σε βιταμίνες δεν εξαρτώνται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
Παρόλα αυτά, την περίοδο του καλοκαιριού εκτιθέμεθα περισσότερο στις ακτίνες του ηλίου, με αποτέλεσμα να βλάπτεται το γενετικό υλικό των κυττάρων μας.
Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η αντιοξειδωτική δράση των βιταμινών μειώνει την επιβλαβή ζημιά που προκαλείται από το ήλιο.
13. Η χρήση καλλυντικών με Β-καροτίνη επιταχύνει τη διαδικασία του μαυρίσματος και το διατηρεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Η πρόσληψη Β-καροτίνης σε αυξημένες ποσότητες ευνοεί το σχηματισμό μελανίνης και επομένως βοηθά το δέρμα να αποκτήσει ένα γρηγορότερο, βαθύτερο και ασφαλέστερο μαύρισμα.
Ωστόσο, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο απαιτεί, ούτως ή άλλως, ιδιαίτερη προσοχή.
14. Είναι προτιμότερο να λαμβάνουμε την απαραίτητη για τον οργανισμό ποσότητα βιταμινών από την τροφή και όχι από συμπληρώματα και φαρμακευτικά σκευάσματα.
ΜΥΘΟΣ
Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ φυσικής βιταμίνης και φαρμακευτικού σκευάσματος.
Αυτό βέβαια που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι ο ρυθμός απορρόφησης μιας φυσικής βιταμίνης είναι ταχύτερος σε σχέση με αυτόν του φαρμακευτικού συμπληρώματος.
Επιπλέον τα περισσότερα βιταμινούχα συμπληρώματα έχουν υψηλό RDA (αναγκαία ημερήσια δόση), οπότε υπάρχει κίνδυνος κάποιος να λάβει υπερβολική ποσότητα, κάτι το οποίο είναι απίθανο να συμβεί με την τροφή.
Εντούτοις, σε περίπτωση υποβιταμίνωσης συνίσταται η λήψη συμπληρωμάτων, διότι η έλλειψη είναι συνήθως μεγάλη και η αποκατάσταση μέσω της τροφής πολύ αργή.
15. Οι βιταμίνες είναι ακίνδυνες, άρα δεν χρειάζεται συνταγή.
ΜΥΘΟΣ
Οι βιταμίνες είναι εντελώς ακίνδυνες όταν λαμβάνονται σε μικρές δόσεις, τέτοιες ώστε να καλύπτουν απλώς τις ανάγκες του οργανισμού.
Στην περίπτωση όμως που η λήψη τους γίνει σε μεγάλες δόσεις και χωρίς συμβουλή γιατρού, όπως γίνεται τις περισσότερες φορές, μπορεί να έχουμε τις ακόλουθες παρενέργειες:
- Άμεση τοξικότητα.
- Αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα, με αποτέλεσμα την αύξηση ή τη μείωση της δράσης των βιταμινών.
- Προβλήματα εθισμού και κατάσταση ανάλογη με εκίνη που προκαλούν τα ηρεμιστικά φάρμακα.
- Κάλυψη των συμπτωμάτων άλλων νόσων, με αποτέλεσμα η διάγνωσή τους να γίνεται σε προχωρημένο στάδιο.
Οι ανεπιθύμητες αυτές ενέργειες είναι δυνατόν να προκληθούν από όλες τις βιταμίνες, όταν χρησιμοποιούνται σε μεγάλες δόσεις, ακόμη και από τις υδροδιαλυτές, π.χ. C.
Όταν αγοράζετε βιταμινούχα συμπληρώματα, θα πρέπει να προσέχετε τα εξής:
Συνήθως, στις ετικέτες τους αναγράφονται το είδος και η ποσότητα που περιέχονται στο συγκεκριμένο σκεύασμα, ενώ δίπλα, αναγράφεται το ποσοστό των ημερησίων αναγκών στη συγκεκριμένη βιταμίνη που αυτό αντιπροσωπεύει.
Μία ασφαλής δόση βιταμίνης δεν θα πρέπει να ξεπερνά το συνιστώμενο RDA (Recommended Dietary Allowances), δηλαδή αυτό που πρέπει να λαμβάνει ο οργανισμός ημερησίως।
