ΤΟ ΧΩΡΙΟ "ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ"

Μία ακόμη νησίδα ελληνισμού στο χώρο της ομογένειας αποτελεί το χωρίο «Νίκος Μπελογιάννης», ένας από τους νεότερους οικισμούς της Ουγγαρίας. Είναι ο τόπος που δημιουργήθηκε το 1950 για να φιλοξενήσει, στα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς, Ελληνες του εμφυλίου πολέμου. Εκεί έμελε να ριζώσουν, εκεί γεννήθηκαν τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους. Εκεί έφυγαν από τη ζωή πολλοί Ελληνες, χωρίς να δούνε ξανά την πολυπόθητη πατρίδα. Άλλοι, πιο τυχεροί, επέστρεψαν στα πάτρια εδάφη, όταν το επέτρεψαν οι συνθήκες. Αρκετοί όμως έμειναν στη φιλόξενη αυτή χώρα της Κεντρικής Ευρώπης και συνεχίζουν στις μέρες μας να κρατούν ζωντανή την ελληνική γλώσσα και τις παραδόσεις, χωρίς να γκετοποιηθούν.

«Οι δύο λαοί είχαν αναπτύξει αδελφικούς δεσμούς, είχαν μάθει να εκτιμούν τον πολιτισμό του άλλου και καλλιεργούσαν μαζί τις αντίστοιχες παραδώσεις, φαινόμενο που συνεχίζεται και στις μέρες μας», επισημαίνει σε δηλώσεις του ο Κώστας Ριζογιάννης, δήμαρχος του Μπελογιάννη από το 1997. Και συνεχίζει: «Μαζί γιόρταζαν και γιορτάζουν τις Ουγγρικές και Ελληνικές εορτές. Έτσι και φέτος, στις 20 Αυγούστου, θα βρεθούμε όλοι μαζί, Έλληνες και Ούγγροι, στη γιορτή του χωριού μας, που συμπίπτει με την ημέρα του Ουγγρικού Συντάγματος. Μαζί με τους επισήμους, περιμένουμε να έρθουν Ελληνες απ΄ όλη την Ουγγαρία, από την Ελλάδα φίλοι παλιοί, που έχουν επαναπατριστεί, αλλά και νέοι που έχουμε αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια. Μεταξύ αυτών από το Δήμο Αγ. Δημητρίου, της Αθήνας, με τον οποίο έχουμε αδελφοποιηθεί».

Ημέρα γεμάτη Ελλάδα, θα είναι και πάλι η γιορτή, με το παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα «Πύργος», του Μπελογιάννη να δίνει τον παλμό στην κεντρική πλατεία του χωριού, μαζί με δύο χορευτικά από την Υπάτη, Φθιώτιδας και την Κερατέα, Αττικής. Θα ακολουθήσει λαϊκό γλέντι με το συγκρότημα «Ταβέρνα», του Μπελογιάννη. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα γίνουν τα εγκαίνια έκθεσης ζωγραφικής του Gomor Kata.

Αν και οι Ελληνες του Μπελογιάννη σήμερα είναι το ένα τρίτο των 1.250 κατοίκων, όλοι αναγνωρίζουν το διαχρονικό τους ρόλο στην ανάπτυξη του τόπου και κοντά τους έμαθαν να αγαπούν την Ελλάδα. Το χωριό διαθέτει νηπιαγωγείο, όπου και τα παιδιά των Ούγγρων μαθαίνουν ελληνικά, όπως και στο οκτατάξιο δημοτικό σχολείο, ένα Πολιτιστικό Κέντρο, Αθλητικό Όμιλο, δύο χορευτικά συγκροτήματα και την ορχήστρα ελληνικής μουσικής, που όπως αναφέρει με καμάρι ο κ. Ριζογιάννης, έχουν σημειώσει λαμπρές επιτυχίες τόσο στην Ουγγαρία, όσο και στο εξωτερικό. Η κοινότητα διαθέτει και τοπική ποδοσφαιρική ομάδα, που πρωτοσυστάθηκε το 1959.

Στο κέντρο του Μπελογιάννη δεσπόζει, από το 1996, ο ναός του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, κτισμένος σε βυζαντινό ρυθμό.

Η ανέγερσή του, για την οποία είχε πρωτοστατήσει ο Έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουγγαρία και Μεσευρώπη, Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Μιχαήλ, ανταποκρινόμενος στο αίτημα των Ελλήνων, είχε στοιχίσει, τότε, γύρω στα 150 εκατομμύρια δραχμές και ήταν εξ ολοκλήρου δωρεά του επιχειρηματία Κωνσταντίνου Δαφέρμου. Η αρχιτεκτονική μελέτη ήταν του αρχιτέκτονα Αχιλλέα Δημητρίου, πολιτικού πρόσφυγα στην Ουγγαρία, και του γιου του.


Η ιστορία του χωριού

Παιδί ελλήνων πολιτικών προσφύγων, γεννημένος στην Ουγγαρία, ο Κώστας Ριζογιάννης μιλάει με υπερηφάνεια για το χωριό του, επισημαίνοντας την καθοριστική βοήθεια του ουγγρικού κράτους προς τους Ελληνες που βρέθηκαν εκεί. Η καρδιά, όμως, πάντα χτυπάει ελληνικά, στους παλμούς της πατρίδας που είχαν στερηθεί για πολλές δεκαετίες.

Η ανοικοδόμηση του Ελληνοχωρίου (Gοrοgfalva), όπως ονομάστηκε αρχικά, ξεκίνησε στις 6 Μάιου του 1950, για να στεγάσει πρόσφυγες του εμφυλίου πολέμου. Ίσως τότε πολλοί να μην ήξεραν ότι το χωριό, που βρίσκεται κοντά στο Δούναβη και σε απόσταση 60 χιλιομέτρων από τη Βουδαπέστη, ανεγείρεται στα πρώην αγροκτήματα του μεγάλου Έλληνα ευεργέτη και βαρόνου της Αυστρο-Ουγγαρίας, Γεωργίου Σίνα.

«Στη θέση του σημερινού χωριού υπήρχαν τότε χωράφια και λιβάδια», αφηγείται ο Κώστας Ριζογιάννης. «Η ανοικοδόμηση του χωριού έγινε με ραγδαίους ρυθμούς. Χάρη στην εθελοντική προσφορά χιλιάδων Ελλήνων και Ούγγρων, μέσα σε οκτώ μόλις μήνες, κατασκευάστηκαν 418 κατοικίες, ενώ παράλληλα είχε αρχίσει και η ανέγερση κοινωφελών εγκαταστάσεων, όπως ήταν το μαγειρείο, το νηπιαγωγείο, το σχολείο, η κοινοτική βιβλιοθήκη, το κοινοτικό κατάστημα, το πνευματικό κέντρο και το ιατρείο. Φυσικά στους περισσότερους δρόμους δόθηκαν ελληνικά ονόματα που παραμένουν μέχρι σήμερα».

Το όνομα του Νίκου Μπελογιάννη δόθηκε στο χωριό στις 3 Απριλίου του 1952, λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία του έλληνα αγωνιστή, με ομόφωνη απόφασή των 1.850 Ελλήνων που ζούσαν τότε εκεί.

Όπως είναι φυσικό οι νέοι άποικοι είχαν ανάγκη από επαγγελματική αποκατάσταση. Έτσι, το 1951 ιδρύθηκε ο οικοτεχνικός συνεταιρισμός, το επόμενο έτος ο αγροτικός συνεταιρισμός «Ειρήνη», ενώ το 1954 λειτούργησε ο συνεταιρισμός κατασκευής ετοίμων ενδυμάτων, όπου εργαζόταν 150 γυναίκες. Μετά την αποφοίτησή τους από τις τεχνικές-επαγγελματικές σχολές οι νέοι έπιαναν δουλειά στα αστικά κέντρα της γύρω περιοχής.

Οι κάτοικοι του νέου χωριού προέρχονταν από 263 δήμους και κοινότητες της Ελλάδας. Ο αριθμός τους έφτασε το ανώτατο όριο το 1952, όταν ο οικισμός αριθμούσε 1.850 ψυχές, για να πέσει αισθητά το 1954, με το πρώτο κύμα επαναπατρισμού στην Ελλάδα. Μεγάλες διαστάσεις πήρε η παλιννόστηση στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, η οποία είχε αντίκτυπο στη δημογραφική σύνθεση του χωριού.